Milieubeschermers eisen gigantisch walvisreservaat in Chileense wateren

“Je moet dit voorstel zien in de context van een Latijns-Amerikaans initiatief voor de bescherming van walvissen binnen de Internationale Commissie voor Walvisvangst (IWC)”, zegt Bárbara Galletti, het hoofd van de Chileens Centrum voor de Bescherming van Walvissen (CCC).
Op Noorwegen na keurden alle 78 lidstaten van het IWC in 1986 een moratorium op commerciële walvisvangst goed. Noorwegen blijft walvissen vangen in zijn eigen wateren, en IJsland en Japan zetten de walvisvaart voort “met wetenschappelijke doeleinden”. De Japanse walvisvloot schuimt daarbij ook de internationale wateren af. Volgend jaar buigt de IWC zich in Chili over de toekomst van het moratorium en over eventuele andere beschermingsmaatregelen.
De Latijns-Amerikaanse milieubeweging wil dat voor de Latijns-Amerikaanse kust elke vorm van walvisvangst verboden wordt en dat er maatregelen komen die de zeereuzen toelaten zich weer in alle rust te vermeerderen. De speciale bescherming zou moeten gelden voor de territoriale wateren (12 zeemijlen buitengaats) en ook voor de hele exclusieve economische zone, een 200 zeemijlen brede strook langs de kust.
Mexico en Panama hebben hun wateren al uitgeroepen tot walvisreservaat. Argentinië en Brazilië hebben elke vorm van walvisvangst wettelijk verboden en pleiten voor een internationaal walvisreservaat in het zuidelijke deel van de Atlantische Oceaan. In Chili is de walvisvaart voorlopig alleen opgeschort tot 2025, en dat via een gewone administratieve regeling. Omdat Chili zo lang is en er veel walvissen voorkomen voor de kust, is de medewerking van dat land aan een regionaal reservaat cruciaal. Van de 83 walvissoorten die er in de oceanen rondzwemmen, komen er 41 in de buurt van Chili voor, daaronder ook de bedreigde blauwe vinvis, het grootste zoogdier op aarde.
Latijns-Amerika had de voorbije jaren maar 12,9 procent van de stemmen in de IWC, een aandeel dat kan stijgen tot 18,8 procent als de pas toegetreden landen Uruguay en Colombia worden meegerekend en als ook Venezuela zich opnieuw aansluit. Zowat 55 procent van IWC-leden is voor een verregaande bescherming van walvissen; 45 procent lijkt gewonnen voor een versoepeling. Omdat er voor belangrijke beslissingen een tweederdemeerderheid nodig is, is de commissie zo goed als verlamd.
Chili is wel gewonnen voor een betere bescherming van de walvissen voor zijn kust. De plannen voorzien ook in de uitbouw van het walvistoerisme, bootsvaarten met bezoekers die de zeereuzen eens in het echt willen zien. Maar de Chileense regering wil zorgvuldig nagaan wat de gevolgen zijn voor de lokale vissers. Die vangen onder meer vissen die leven van hetzelfde voedsel dat ook de walvissen verslinden. Chili vreest ook dat de discussie die Peru en Chili voeren over hun onderlinge grens in de Stille Oceaan op tafel moet komen.