Minder drugs, meer vergif

Vorig jaar namen de Colombiaanse cocaplantages volgens het VN-Bureau tegen
Drugs en Misdaad (UNODC) nog 102.071 hectaren in beslag - bijna 43.000
hectaren minder dan in 2001. Dat is vooral te danken aan de intensivering
van campagnes om dergelijke velden vanuit de lucht met
ontbladeringsmiddelen te bewerken, vooral dan in de zuidelijke
departementen Putumayo en Caquetá, veruit de grootste producenten van coca.
Ook de daling van de cocaprijzen en de verbetering van de prijzen voor
alternatieve producten als cacao, en suikerriet zou een rol gespeeld
hebben. Uit cocabladeren wordt cocaïne gewonnen. Colombia is wereldwijd de
grootste producent van die harddrug. De regering in Bogota probeert daar
met massale militaire steun van de Verenigde Staten iets aan te doen.

Volgens het Simci, een controlesysteem van de VN om de evolutie van de
drugsplantages in Colombia te meten, werd er in 2002 voor het eerst een
grotere oppervlakte met herbiciden besproeid dan er waarschijnlijk met coca
beplant is. Dat chemisch bombardement bleef niet zonder resultaat, maar
tegelijk moest het UNODC vaststellen dat er in het Colombiaanse
Amazonegebied op onverwachte plaatsen nieuwe plantages opdoken, en dat ook
net over de grens met Venezuela en Ecuador snel nieuwe cocavelden werden
aangelegd. Ook in Bolivia, een belangrijk productieland tot de regering er
in de tweede helft van de jaren 90 een bikkelhard anti-drugbeleid begon te
voeren, is de cocateelt weer in opmars: de met coca bebouwde oppervlakte
steeg er van 19.000 ha. in 2001 naar 24.000 ha vorig jaar.

Volgens Ricardo Vargas, de Colombiaanse vertegenwoordiger van de
niet-gouvernementele organisatie Acción Andina, toont de evolutie in
Bolivia aan dat er niet te snel mag worden gejuicht als de cocavelden
inkrimpen. Acción Andina bestudeert de gevolgen die anti-drugscampagnes
hebben op de inheemse gemeenschappen en boeren in de Andes, en heeft veel
kritiek op de aanpak van de Colombiaanse regering. De nieuwe Colombiaanse
president Alvaro Uribe laat ook de allerkleinste coca-akkers vanuit de
lucht besproeien, waar kleine boeren vroeger werden ontzien en de kans
kregen deel te nemen aan programma’s voor vrijwillige omschakeling. Kleine
boeren wonen vlak bij hun akkers en kweken daar ook voedingsgewassen -
critici vinden het besproeien van kleine cocaplantages daarom onverantwoord.

De Colombiaanse overheid laat nu bovendien meer herbiciden per hectare
sproeien. De gouverneurs van de departementen Cauca en Nariño hebben
daartegen geprotesteerd. Ze zeggen dat ze veel klachten hebben gekregen van
boeren die na sproeibeurten last kregen van ademhalingsproblemen en
huidirritatie.