MO*redacteur Kristof Clerix over Belliraj op Radio 1

Hoe verliep dat proces?
Kristof Clerix: In februari 2009 is het proces van start gegaan met hoorzittingen. Het was een monsterproces, omdat er 35 mensen terechtstonden, waarvan één Belliraj was. Af en toe verliep het proces ook tumultueus, de rechtszaak zat vaak vol met familieleden. Bij de uitspraak waren volgens de Marokkaanse pers meer dan 200 mensen aanwezig. Veel mensenrechtenorganisaties hebben ook gemanifesteerd omdat ze zich vragen stellen bij het verloop van het proces.

Hoezo?
Belliraj ging in januari 2008 op reis naar Marokko, is dan plots verdwenen en dook terug op op 18 februari 2008 toen de Marokkaanse overheid de ontmanteling van een terroristisch netwerk bekendmaakte. Vraag is waar Belliraj gedurende die maand geweest is. Volgens zijn advocaat in Marokko werd hij in het politiecentrum Temara zwaar ondervraagd en gefolterd. Op basis van de verklaringen die hij toen heeft afgelegd, is hij vervolgens voor de rechtbank gebracht.

Dus zijn er heel wat mensen die zich afvragen of wat hij bekend heeft, ook gedaan heeft?
Er zijn zes verhoren geweest, vier door de politie, twee door de onderzoeksrechter. Bij de verhoren aan de politie heeft hij de zes moorden bekend, bij de onderzoeksrechter heeft hij die bekentenissen ingetrokken. Je kan je afvragen of hij in België ook veroordeeld zou kunnen worden op basis van alle elementen die er zijn, zou je daar op basis van het Belgische recht iets mee kunnen doen?
 
Hoe staat België tegenover dat hele proces?
Momenteel zijn er vanuit België weinig signalen gekomen over de rechtsgang in Marokko, maar uiteindelijk zal België wel kleur moeten bekennen. Er is een rogatoire commissie geweest van België naar Marokko waarbij men Belliraj heeft ondervraagd. Die samenwerking is trouwens helemaal niet vlot verlopen.
Verder heeft België ook een onderzoek geopend naar enerzijds terroristische activiteiten en anderzijds de zes moorden. Het zijn oude dossiers die opnieuw zijn geopend. België zal kleur moeten bekennen in die zin dat, als men de Marokkaanse piste volgt, België de mededaders van Belliraj zal moeten arresteren en vervolgen. Een aantal van hen woont namelijk al 20 à 30 jaar in België.

Dat Belgische onderzoek is nog niet helemaal afgesloten?
Het loopt door, maar Belliraj zal uiteraard niet veroordeeld kunnen worden voor de zes moorden, omdat hij daarvoor al in Marokko veroordeeld is. Maar de vraag is of er medeverdachten van hem zullen opgepakt worden. Ze zijn trouwens al eens ondervraagd nadat Marokko gevraagd had die mensen uit te leveren. Een onderzoeksrechter heeft hen toen ondervraagd, er zijn huiszoekingen geweest, maar de meeste van die personen zijn terug vrij.

Hoe verklaart u die dubbele houding van België?
Na drie maanden onderzoek op de zaak stel ik vast dat er believers en non-believers zijn in België. Bij de federale politie zijn er mensen die Belliraj al 20 jaar kennen en weinig geloof hechten aan de Marokkaanse piste dat hij de moorden gepleegd heeft.

Anderzijds heb je mevrouw Hirsch, de advocate van de familie Wybran, één van de vermoorde slachtoffers van Belliraj. En zij is er net overtuigd dat hij de moorden wel gepleegd heeft. Volgens haar heeft hij aan de politie in Marokko details over de moord gegeven die niemand zou kunnen kennen, die hij niet zou kunnen weten als hij niet goed ingelicht was over die moorden.

Samengevat: er zijn believers en non-believers in België, bij de politie, bij justitie, bij de staatsveiligheid. Men zal kleur moeten bekennen de komende maanden. Gelooft men het Marokkaanse verhaal of niet?

Hoe reageert de advocaat van Belliraj?
Hij vindt de uitspraak heel zwaar, hij had gehoopt op 20 à 25 jaar gevangenisstraf, eventueel nog een vermindering daarvan in beroep. Er is nu tien dagen de tijd om in beroep te gaan. Belliraj zelf heeft na het proces helemaal niets gezegd, zijn reactie was stilte, terwijl andere verdachten het overwinningsteken maakten of begonnen te zingen.
Hij heeft afgelopen donderdag wel de kans gehad om een laatste woord te richten tot de rechtbank in Marokko. Daarbij heeft hij vooral uitgehaald naar Marokko en gezegd dat het land geen democratie en rechtsstaat is. Hij is niet verder ingegaan op zijn verleden als informant bij de Belgische staatsveiligheid.

Beluister het gesprek met Kristof Clerix op Radio 1