Natuurparken proberen meer zwarte bezoekers te lokken

Ondanks een trage start nemen de Zuid-Afrikaanse overheid en particuliere instanties steeds meer initiatieven om de zwarte bevolking te betrekken bij natuurbescherming. Vanaf het midden van de jaren negentig besteedt South African National Parks (Sanparks), de organisatie die de zeventien nationale parken in het land beheert, extra aandacht aan natuuronderwijs voor zwarte schoolkinderen. In 1997 werden op 51 scholen workshops over natuurbehoud gehouden en op veel scholen werden jongerenclubs opgezet.

Critici vinden dat er meer moet gebeuren om de zwarte bevolking te betrekken bij natuurbehoud. Kinderen gaan maar twee keer per jaar naar het Augrabies, het Nationale Park, zegt John Simon, woordvoerder van de gemeenschap Riemvasmaak in de provincie Noordkaap. Eerder dit jaar kregen de inwoners van de gemeenschap een paar duizend hectare van het Nationale Park, grond van hun voorouders, opnieuw in beheer. Er worden plannen ontwikkeld voor ecotoerisme in het gebied.

Livingstone Makuleke, woordvoerder van de Makuleke-gemeenschap, is optimistischer. De Makulekes kregen als eerste gemeenschap voorouderlijk land uit een beschermd gebied - het Krugerpark - in beheer. Bij ons loopt het onderwijsprogramma goed, zegt Makuleke. De kinderen komen geregeld in het Krugerpark en zijn erg enthousiast. Ze vertellen hun ervaringen aan iedereen, ook aan hun ouders. Volgens Makuleke deden dit jaar acht scholen uit zijn district in de provincie Limpopo mee. Maar scholen die verder weg zijn, lijken over het hoofd te zijn gezien. Ook die scholen moeten we wijzen op het programma.

Touroperator Wilderness Safaris overweegt een oud ziekenhuis in Nkambati, in het zuidoosten van de provincie Kwazulu-Natal, om te bouwen tot een school waar kinderen uit arme zwarte gezinnen natuuronderwijs kunnen krijgen. De dagtochten zijn volgens Wilderness Safaris te kort om de houding van leerlingen werkelijk te veranderen. Daar heb je op z’n minst vijf of zes dagen voor nodig, zegt projectleider Heather Wilson.

Het project is gebaseerd op het programma ‘Children in the Wilderness’ van Wilderness Safaris. Dat programma werd in 2001 gelanceerd met hulp van de Amerikaanse acteur Paul Newman. Het loopt inmiddels in verschillende landen in Zuidelijk Afrika. In Maun, in het noorden van Botswana, is het programma gericht op straatkinderen. Naast maatschappelijke vaardigheden leren we ze ook meer over de natuur om hen heen en de economische kansen die de natuur kan bieden, zegt Colin Bell van Wilderness Safaris. We zijn erg blij met de resultaten. Twaalf van de zestien kinderen kwamen het volgende jaar terug op school.

Ook Razeena Wagiet, directeur van de afdeling People and Conservation van Sanparks, vindt dagtochten niet voldoende. Sanparks tekende vorige maand een overeenkomst met het departement van onderwijs, waarin meerdaagse tochten mogelijk worden gemaakt. Vorige maand lanceerde Sanparks ook het nieuwe programma ‘Kids in Parks’. Het geeft vijftig leerlingen van geselecteerde scholen de mogelijkheid om een driedaagse tocht naar een park te maken. De leerlingen krijgen naast informatie over natuurbehoud ook les in parkmanagement en het verzamelen van wetenschappelijk informatie.

Sanparks heeft recent een afdeling opgezet die een programma ontwikkelt voor werkloze jongeren. Programma’s die zich richten op het verspreiden van traditionele kennis, worden uitgebreid. Sanparks neemt dorpsoudsten in dienst die veel kennis hebben van de natuur, licht Wagiet toe. Dat gebeurt momenteel in vijf parken en we willen dat jaarlijks met één park uitbreiden.

Sanparks heeft een budget van omgerekend 504.000 euro voor onderwijsprogramma’s. De organisatie is grotendeels afhankelijk van de steun van particuliere organisaties en milieugroeperingen. Er zijn 32.000 scholen in Zuid-Afrika, zegt Wagiet. En ons doel is om kinderen op alle scholen kennis te laten maken met onze prachtige parken. (JS/PD)