Nieuwe premier kan hindoes en Sikhs dichter bij elkaar brengen

Singh gaat de nieuwe regering leiden, nadat leider Sonia Ghandi van de Congrespartij (weduwe van de vermoorde premier Rajiv Ghandi) zich afgelopen week terugtrok als kandidaat voor het premierschap.

In 1984 werd premier Indira Ghandi, de moeder van Rajiv Ghandi, vermoord door haar eigen Sikh-lijfwachten. De aanslag leidde tot een hetze tegen Sikhs, die onder meer werd gevoed door leden van de Congrespartij. Vierduizend Sikhs kwamen daarbij om, het merendeel in de hoofdstad New Delhi.

De moord op Ghandi was een vergelding voor een aanval eerder dat jaar door het Indiase leger op het heilige der heiligen van de Sikhs, de Gouden Tempel in Amritsar. Die aanval was bedoeld om Sikh-leider Jarnail Singh Bhindranwale uit de weg te ruimen. Hij had, om zijn eisen voor een onafhankelijke Sikhstaat in Punjab kracht bij te zetten, het oude heiligdom midden in een meer veranderd in een vesting waar extremisten zich schuilhielden.

Indira Ghandi, bijgenaamd de IJzeren Dame, stond niet bekend vanwege een gebrek aan besluitvaardigheid en ze aarzelde dan ook niet om het leger in te zetten. Dat deed ze ook in 1971, toen India hielp om Bangladesh te bevrijden van de Pakistaanse overheersing. In 1974 gaf ze opdracht tot een nucleaire test waarmee ze zich de woede van de internationale gemeenschap op de hals haalde.

De separatistische Sikh-beweging in Punjab boette begin jaren negentig aan kracht in, nadat premier Narasimha Rao opdracht gaf de top van de beweging uit te schakelen. De wrevel tussen de Sikhs en de Congrespartij bleef echter, en leidde tot een onwaarschijnlijke politieke alliantie tussen de fundamentalistische Sikh-partij Shiromani Akali Dal (SAD) en de nationalistische hindoepartij BJP. De steun van de SAD – die veel aanhang heeft in Punjab – droeg voor een belangrijk deel aan bij de verkiezingswinst van de BJP in 1998.

De benoeming van Manmohan Singh als premier neemt de wind uit de zeilen van de SAD, die gesteund wordt door Sikhs in onder meer de Verenigde Staten en Groot-Brittannië. Afgelopen week verbaasde Manjit Singh Calcutta, secretaris van het Shiromani Gurudwara Prabandhak Comité, Sikh-leiders door Sonia Ghandi te prijzen voor haar besluit om Singh voor te dragen voor de topbaan. Het comité beheert wereldwijd de heilige plaatsen en tempels van de Sikhs, inclusief de Gouden Tempel.

Om Sonia Ghandi nu te prijzen lijkt me politiek gezien ongepast, aldus een leider van de SAD die vanwege de delicate kwestie niet met naam genoemd wil worden. De Congrespartij heeft zestig jaar lang systematisch de rechten van de Sikhs ontkend. We zullen onze doelen niet opgeven vanwege een enkel gebaar, hoe welkom het ook is.

De Sikhs zien zichzelf als een hardwerkende, zelfvoorzienende minderheid. Bijna 20 procent van het Indiase leger bestaat uit Sikhs. Verschillende Sikhs bekleden hoge maatschappelijke posities, zoals Manmohan Singh, die econoom is en aanzien geniet in de financiële wereld.

Lang voordat India in 1947 onafhankelijk werd van Groot-Brittannië, streden de Sikhs al voor een onafhankelijk thuisland in Punjab, genaamd Khalistan of Land van Puurheid. De Sikhs domineren al eeuwen deze regio, die nu deels onder Pakistan valt.

In de aanloop naar onafhankelijkheid werd de Indiase grens getrokken tussen het islamitische Pakistan en de hindoemeerderheid in India, dat grondwettelijk een seculiere staat is. De grens liep aan de westkant dwars door Punjab. In het oosten werd grens door Bengalen getrokken. Oost-Bengalen werd Oost-Pakistan (nu Bangladesh) en het westen werd de Indiase staat West-Bengalen. (JS)