Nieuwe president wacht zware taak

De 72-jarige oud-kolonel Abdullahi Yusuf Ahmed werd zondag gekozen door 270 van de recent geïnstalleerde 275 Somalische parlementsleden. De verkiezing had plaats in een sportcomplex in de Keniaanse hoofdstad Nairobi, omdat de Somalische hoofdstad Mogadishu te onveilig werd geacht. Abdullahi Yusuf was eerder president van Puntland in Noord-Somalië, een regio die hij in 1998 autonoom verklaarde. Ondanks pogingen hem af te zetten, is Puntland sinds een paar jaar relatief stabiel.

De nieuwe president krijgt de leiding over een land dat sinds 1991 geen centraal gezag meer heeft. In dat jaar werd dictator Mohamed Siad Barre afgezet. Tijdens de burgeroorlog die volgde, streden verschillende facties om politiek en economische macht. In 1991 verklaarde Somaliland, in het noord-westen van Somalië, zich onafhankelijk. De leiders in Somaliland weigerden deel te nemen aan de gesprekken over het installeren van een nieuw centraal gezag.

Ik ben de komende vijf jaar niet alleen in naam president, maar ik zal proberen dat te doen waarvoor ik gekozen ben, namelijk de wederopbouw van Somalië, zei Abdullahi Yusuf na zijn verkiezing. Hij deed een beroep op de internationale gemeenschap voor steun.

Hulporganisaties schatten dat gevechten tussen rivaliserende Somalische facties en de daardoor veroorzaakte hongersnood, de afgelopen jaren aan een miljoen Somaliërs het leven heeft gekost. Twee miljoen Somaliërs vluchtten het land uit. Volgens de Verenigde Naties is zo’n vijf miljard dollar nodig om het land weer op te bouwen.

Politiek commentator Khaleef Hassan pleit voor een waarheids- en verzoeningscommissie om de mensenrechtenschendingen van de afgelopen jaren te onderzoeken. Verzoening is noodzaak. Mensen moeten weten waarom hun al dit leed is aangedaan, zodat ze elkaar kunnen vergeven, zegt Hassan. Het verzoeningsproces moet met behulp van buurlanden vorm krijgen, en zowel op nationaal als plaatselijk niveau plaatsvinden, zegt hij. Elke Somaliër moet eraan kunnen meedoen.

Nog dringender is misschien wel het ontwapenen van Somalische militanten. Leden van verschillende facties zouden duizenden wapens in hun bezit hebben, die vaak naar Kenia worden gesmokkeld. Een probleem waar de Keniaanse regering graag vanaf wil. Kenia schat dat er al zo’n 60.000 illegale vuurwapens vanuit Somalië het land zijn binnengekomen.

De presidentsverkiezing van afgelopen zondag is het resultaat van een vredesproces dat in 2002 werd ingezet. Sinds die tijd overleggen alle factieleiders en krijgsheren in gastland Kenia. De besprekingen vonden plaats onder auspiciën van de Inter-Governemental Authority on Development, een regionale organisatie waarin Kenia, Sudan, Somalië, Ethiopië, Uganda, Eritrea en Djibouti samenwerken. In december 2002 werd een staakt-het-vuren bereikt. Begin dit jaar werden richtlijnen opgesteld voor het functioneren van een nieuwe regering. Het parlement werd in augustus samengesteld op grond van vertegenwoordiging uit diverse clans. De nieuwe premier van Somalië zal waarschijnlijk uit de Hawiye-clan komen, een groepering die vanouds belangrijke politieke posten bezet. Het is de bedoeling dat alle krijgsheren de komende tijd hun wapens inleveren, waarna een vredesmacht van de Afrikaanse Unie in Somalië wordt gestationeerd.(JS/PD)