Onderwijs op platteland blijft erbarmelijk

De laatste maanden kwamen er onder meer over het onderwijs in het noordoosten van Kenia schrijnende berichten naar buiten. Zo zou er een school zijn waar slechts twee onderwijzers 2.500 leerlingen onder hun hoede hebben. Volgens de Keniaanse overheid komt dat omdat onderwijzers liever lesgeven in de stad dan in afgelegen gebieden.

Op de conferentie ‘Quality in Education for All’, die werd bezocht door zeventig onderwijsdeskundigen uit Afrika, Europa en Azië, kwam die stelling onder vuur te liggen. Volgens verschillende onderwijsdeskundigen is het belangrijk betere voorwaarden te creren voor onderwijzers, zodat het vak aantrekkelijker wordt. In Kenia zouden op het platteland zelfs de meest noodzakelijke basisvoorzieningen ontbreken.

Vorig jaar hebben we een programma opgezet om meer leraren op het platteland te krijgen, maar veel leraren zijn daar tegen, verdedigde Kilemi Mwiria, assistent-minister van Onderwijs in Kenia, zijn regering. Volgens Mwiria zet de overheid het programma door. Aan het einde van het jaar moet het afgerond zijn. Mwiria verwees ook naar de introductie van gratis basisonderwijs vorig jaar, voor 1,3 miljoen kinderen die voorheen geen onderwijs kregen. Dat initiatief verloopt niet optimaal wegens gebrek aan leraren en klaslokalen. In sommige scholen zitten meer dan honderd kinderen in één lokaal. In andere gevallen wordt in ochtend- en middagploegen lesgegeven om zoveel mogelijk leerlingen te bereiken. In sommige gevallen wordt buiten gewerkt, ongeacht de weersomstandigheden.

Van het Keniaanse onderwijsbudget gaat nu al 80 procent op aan lerarensalarissen. Van het totale nationale budget gaat volgens Mwaria 30 procent naar onderwijs.

Op het eerste gezicht lijkt buurland Tanzania het beter te doen. De afgelopen vier jaar nam het aantal scholen toe van 11.654 tot 13.689. Als onderdeel van het Ontwikkelingsplan voor de Basisschool werden 8.000 huizen gebouwd om onderwijzers te huisvesten. Volgens sommige conferentiegangers schetsen die cijfers echter te rooskleurig beeld. Het is een feit dat er geen scholen zijn op het platteland en in moeilijk bereikbare regio’s, zegt Titus Tenga van het Centrum voor Internationale Educatie in Tanzania. Er bestaat een grote kloof tussen het onderwijs in de stad en dat op het platteland.

Tijdens het forum pleitten de deelnemers voor maatregelen die meisjes evenveel kans op onderwijs geven als jongens. Dit omdat veel jongens nog steeds voorrang krijgen bij de toelating. Ouders vinden het vaak minder belangrijk om meisjes naar school te laten gaan, vanwege hun traditionele rol als moeder en huisvrouw. De aids-epidemie in Afrika zorgt er ook voor dat veel meisjes noodgedwongen hun opleiding moeten stopzetten om te zorgen voor zieke ouders of andere familieleden

Van de wereldwijd 115 miljoen kinderen die niet naar school gaan, leeft 35 procent in Afrika bezuiden de Sahara, blijkt uit cijfers van de Parijse Association pour le dveloppement de l’éducation en Afrique (ADEA). Aan die erbarmelijke situatie is de afgelopen jaren weinig veranderd, ondanks het feit dat regeringen de millenniumdoelstellingen omarmd hebben. Een van die doelstellingen is basisonderwijs voor alle kinderen in 2015.

De acht Millenniumdoelstellingen werden in 2000 door alle wereldleiders aangenomen op de Millenniumtop van de Verenigde Naties in New York. Ze vormen een raamwerk om armoede en onderontwikkeling te bestrijden door onder meer onderwijs, gezondheidszorg en milieuomstandigheden te verbeteren. (JS/PD)