Ontvoeringsplaag breidt zich uit

Colombia blijft hét ontvoeringsland: sinds 1997 zijn er al meer dan 18.000 mensen tegen hun wil meegevoerd door misdadigers of rebellen. Vorig jaar werden er in Colombia 2.986 mensen ontvoerd, 56 minder dan het jaar daarvoor. Maar het cijfer gaat intussen weer in stijgende lijn; in januari en februari werden er alweer 334 gevallen gemeld. Het bekendste slachtoffer is presidentskandidate Ingrid Betancourt, die al sinds februari vorig jaar in handen is van de Farc, de grootste guerrillabeweging in het land. De Farc hebben verder nog 40 politici, 38 militairen en politieagenten en drie CIA-medewerkers in hun macht, die ook als politieke pasmunt kunnen dienen. Maar de meeste mensen die de FARC kidnapt, moeten in de eerste plaats losgeld opleveren. Ook de paramilitaire tegenstanders van de guerrilla gebruiken ontvoeringen als wapen; de meeste gevallen zijn echter op rekening te schrijven van gewone misdadigers.

Mexico zit aan gemiddeld één ontvoering per dag: in 2001 werden er 320 gevallen gemeld, in 2002 358 en in de eerste helft van dit jaar 169. In Mexico stonden verscheidene bendes de voorbije jaren bekend als ‘mochaorejas’ - familieleden kregen een oor van de gevangene in de bus om hun aan te zetten snel te betalen. Beginnende misdadigers oefenen zich met express-ontvoeringen; in het drugsmilieu worden mensen ontvoerd om rekeningen te vereffenen.

Enkele andere landen in Latijns-Amerika beginnen aansluiting te vinden bij Mexico. In Venezuela werden vorig jaar 200 mensen ontvoerd - in 2001 waren het nog maar 113 en in de jaren 90 een vijftigtal per jaar. De praktijken van rebellen en misdadigers uit Colombia zouden zich via de poreuze grens ook in Venezuela aan het verspreiden zijn.

Argentinië maakte in de jaren 60 en 70 al eens kennis met een ontvoeringsgolf - de daders waren toen extreemlinkse activisten die hun ideeën wilden uitdragen en geld wilden bijeenbrengen voor hun strijd. Tijdens de vuile oorlog tegen die groepen liet de Argentijnse overheid zelfs duizenden mensen ontvoeren - meestal om hen definitief te doen verdwijnen. Ontvoeringen door gewone misdadigers waren tot 2000 vrijwel onbekend in Argentinië. Maar met de crisis is daar verandering in gekomen. Van de traditionele ontvoeringen, waarbij de slachtoffers zorgvuldig worden uitgezocht en desnoods weken worden vastgehouden tot het losgeld is betaald, werden er in 2000 vier geteld, in 2001 vijf en in de eerste helft van dit jaar een tiental. Maar in 2002 vonden er volgens de federale politie ook een tiental express-ontvoeringen per dag plaats - ontvoeringen waarbij de slachtoffers in hun auto plots bezoek krijgen van misdadigers die eerst naar de dichtstbijzijnde bankautomaat rijden om da!
ar de rekening van hun gastheer of gastvrouw te plunderen en daarna met de auto aan de hal gaan of hun slachtoffer nog een tijdje meevoeren om nog snel wat losgeld op te strijken.