Ontwikkelingslanden centraal op tiende klimaatconferentie

De tiende COP (Conferentie van de Deelnemers) van 6 tot 17 december belooft vuurwerk, en niet alleen omdat het Klimaatverdrag van Kyoto vanaf februari 2005 voor het eerst kracht van wet krijgt. Om te vermijden dat de bijeenkomst zoals bij de vorige edities een saaie opeenvolging van toespraken wordt, hebben de organisatoren dit keer voor een strak format gekozen.

De milieuministers van de 188 deelnemende landen worden onderverdeeld in vier paneldiscussies. Ze moeten daar samen met vertegenwoordigers van niet-gouvernementele organisaties debatteren over vier thema’s:

- welke landen zijn erin geslaagd hun uitstoot echt terug te dringen?
- hoe kunnen regeringen zich voorbereiden op de klimaatverandering?
- hebben de ontwikkelingslanden intussen toegang tot klimaattechnologie?
- wat is de impact van de klimaatverandering tot dusver?

Het antwoord op de eerste vraag verschilt sterk per land, zo blijkt uit een overzichtsrapport dat het Internationaal Energie-agentschap klaarstoomde. In het voormalige Oostblok is de uitstoot van broeikasgassen gedaald omdat de productie daar een dip kende na 1990, het referentiejaar van het klimaatverdrag. Andere landen, zoals Spanje en de VS, stoten veel meer broeikasgassen uit.

In de drie overige paneldiscussies staan de ontwikkelingslanden telkens centraal. Die zijn in tegenstelling tot de deelnemende industrielanden niet verplicht om hun uitstoot te verminderen. Ze worden wel aangemoedigd om hun uitstoot in bedwang te houden in het kader van het ‘Clean Development Mechanism (CDM)’. Dat is een regeling waarbij rijke landen die te veel uitstoten hun overschotten kunnen ‘verkopen’ door groene projecten in ontwikkelingslanden te financieren. Nu Kyoto echt bindend wordt, mogen de ontwikkelingslanden zich verwachten aan een vloed van voorstellen van regeringen en bedrijven.

Hoe ontwikkelingslanden zich moeten voorbereiden op de stijging van het kwik (1,4 tot 5,8 graden Celsius in de loop van deze eeuw) en de desastreuze effecten die daarvan het gevolg kunnen zijn, is een vraag die nog nauwelijks aan bod kwam. De rijke landen van de G8 hielden de boot af. Maar volgens een intussen bijna vergeten artikel in de Klimaatconventie van Kyoto, dienen de industrielanden de ontwikkelingslanden die bijzonder kwetsbaar zijn voor de effecten van de klimaatverandering te assisteren om de kost van de aanpassing te dekken. Een vrome belofte waar tot dusver nog niets van in huis kwam.

Het is wel degelijk de bedoeling om deze keer een agenda op te stellen die concrete verbintenissen bevat voor de financiering van projecten in ontwikkelingslanden, zegt Raúl Estrada, het hoofd van de Argentijnse COP-10 delegatie.