Ook democratie lijdt aan aids

De eerste vijf maanden van dit jaar moesten Zuid-Afrikanen uit diverse regio’s in het totaal meer dan 60 keer naar de stembus voor tussentijdse verkiezingen. Zambia kende tussen 1985 en 2003 102 herverkiezingen, terwijl dat er tussen 1964 en 1984 maar 46 waren. Natuurlijk is niet elke herverkiezing het gevolg van aids, maar volgens het rapport van het Instituut voor de Democratie in Zuid-Afrika (Idasa) speelt de epidemie wel degelijk een rol.

Idasa is met name bezorgd om de gevolgen voor de jonge democratie in Zuid-Afrika. Om te beginnen kosten herverkiezingen geld. Meer dan 150.000 euro per stembusgang, zegt de Zambiaanse Kiescommissie. Deze kosten zijn niet voorzien in de budgetten, en dus moet er op wat anders worden beknibbeld. Maar de hoogste kostprijs van frequente herverkiezingen is het verlies aan ervaring, zegt Kondwani Chirambo, het hoofd van Idasa’s programma over beleid en aids.

De ziekte houdt ook lelijk huis onder het kiespubliek. Zuid-Afrika moest tussen 1999 en 2003 bijna 1,5 miljoen van de 20 miljoen geregistreerde stemmers schrappen van de lijsten omdat ze overleden waren, in de meeste gevallen ten gevolge van aids.

Volgens UNAIDS, het aidsprogramma van de Verenigde Naties, leeft 30 procent van alle mensen met HIV ter wereld in zuidelijk Afrika, en dat terwijl de regio maar twee procent van de wereldbevolking omvat. In Zuid-Afrika is pakweg één op vijf mensen tussen 15 en 49 jaar oud seropositief. Tien jaar geleden was dat nog één op honderd. (ADR/PDR)