Openbaarheid van bestuur legt privatisering waterdistributie New Delhi bloot

Leidingwater kan vijf keer duurder worden voor een doorsnee gezin in de hoofdstad, berekende de niet-gouvernementele organisatie Parivartan (‘Verandering’) op basis van de officiële informatie die ze van het stadsbestuur kreeg. De prijzen zullen onder meer stijgen omdat er geen rem staat op de kosten die de private ondernemingen die de waterdistributie in handen krijgen, mogen aanrekenen. Sinds Parivartan alarm sloeg, komt er opeens vanuit alle hoeken kritiek op het project.

Officieel moet het ‘Delhi Water Supply and Sewerage Project’ de inwoners van New Delhi verzekeren van een betrouwbare aanvoer van drinkwater, en riolen die al het afvalwater zonder kuren slikken. Over de privatisering die daarvoor volgens het stadsbestuur nodig is, zijn afspraken gemaakt tussen de Wereldbank - de financier van het project - en de Delhi Jal Board (DJB), de openbare instelling die verantwoordelijk is voor de drinkwaterdistributie en de rioleringen in de stad.

Maar de kleine lettertjes in de overeenkomst vertellen een ander verhaal. Langs de ene kant krijgen sommige maatschappijen en hun experts de kans om veel geld te verdienen, zegt Arvind Kesarival, de stichter van Parivartan. Dat zal de kosten voor de gebruikers opdrijven. Langs de andere kant wordt er sterk de nadruk op gelegd dat alle kosten van de waterdistributie moeten worden gedekt door inkomsten. De factuur van gewone mensen zal enorm stijgen, en arme inwoners kunnen zich helemaal geen leidingwater meer veroorloven.

De Wereldbank en de DJB zijn van plan de 21 drinkwaterzones in de stad over te dragen aan private bedrijven. Die strijken vergoedingen op voor het beheer ervan en voor advies over de nodige infrastructuurwerken, en daarbovenop nog een bonus. De bedrijven kunnen in grote mate zelf bepalen hoeveel geld ze nodig hebben, en kunnen die vergoedingen ook geregeld verder opschroeven. Een bovengrens is er niet, zegt Kesarival. De prestaties van de private watermaatschappijen zouden worden beoordeeld op basis van een grove inschatting van de diensten die ze in hun zones leveren. Daardoor kan niets worden ondernomen tegen maatschappijen die zich vooral toeleggen op goede betalers als hotels, en de aansluiting van arme mensen verwaarlozen.

Stelen moest Parivartan al de informatie niet. Het Indiase parlement keurde in mei een wet goed over de openbaarheid van bestuur. In verscheidene deelstaten hebben burgers zelfs al langer een recht op informatie over wat hun bestuurders zoal bedisselen. Stilaan raken Indiërs ermee vertrouwd dat ze de overheid gedetailleerd kunnen vragen wat ze allemaal van plan is.

Op basis van de analyse die Parivartan maakte, hebben actiegroepen en plaatselijke hulporganisaties zich verenigd in een ‘Recht op Water’-campagne om het project tegen te houden. Er is een opmerkelijke mobilisatie aan de gang van inwoners van Delhi tegen dit project, zegt Madhu Bhaduri, een voormalige ambassadeur in Portugal die de campagne voorzit. Ook experts van prestigieuze instellingen als het Indian Institute of Technology en het Indian Institute of Management zijn onlangs bijeengekomen in Delhi om hun kritiek op het project te ventileren. Ze hebben ook aangeboden een alternatief uit te werken om de waterproblemen in de hoofdstad op te lossen.

De Wereldbank overweegt een lening van 150 miljoen dollar vrij te maken voor het project. Door de controverse is de goedkeuring van de lening uitgesteld. De ophef rond de zaak leidde ook tot onthullingen over een intern schandaal bij de voorbereiding van het project. De Wereldbank had een lening van 2,5 miljoen dollar ter beschikking gesteld voor voorafgaand studiewerk. Haar kandidaat, de internationale consultant Price Waterhouse Coopers, raakte met zijn offerte niet door de preselectie, maar kreeg de opdracht uiteindelijk toch.

De ‘Recht op Water’-campagne maakt zich sterk dat ze het bestuur van New Delhi zal kunnen dwingen het project te laten vallen. (PD)