Opmars van militairen in overheidsapparaat niet te stoppen

Het meest in het oog springend is de kandidatuur van een ex-generaal voor het vice-presidentschap. Wanneer de benoeming doorgaat, wordt een militair de eerste in lijn om Mugabe op te volgen. Het gevangeniswezen en de nationale aankoopdienst voor graanproducten, de Grain Marketing Board, worden nu al door voormalige officieren bestuurd. Bij een recente
kabinetsherschikking benoemde Mugabe meteen vier militairen tot minister of vice-minister.

De tentakels van de legerlobby reiken zelfs tot in het Hooggerechtshof. Een van de twee bijzitters van het hof heeft de rang van majoor. Het hof moet beslissen over het lot van oppositieleider Morgan Tsvangirai, die wordt
beschuldigd van een moordcomplot tegen Mugabe in de aanloop naar de verkiezingen van 2002. Minder opvallend maar zeker zo invloedrijk zijn de
talloze militairen op lagere postjes in de regering.

De analisten zijn het erover eens dat Mugabe met de benoemingspolitiek succesvol zijn politieke overlevingskansen heeft verhoogd. Voor de
verkiezingen van 2002 verklaarde de legertop dat ze geen president zouden aanvaarden die niet zijn sporen had verdiend in de onafhankelijkheidsstrijd tegen het blanke minderheidsregime van Ian Smith, een duidelijke verwijzing naar oppositieleider Tsvangirai.

Mugabe denkt mogelijk ook al aan zijn pensioen. Om na zijn politieke carrière te kunnen overleven moet Mugabe zijn bondgenoten aan de macht brengen. Die zullen hem niet vervolgen voor de wreedheden die hij in dit
land heeft begaan, zegt politiek commentator Thebma Dlodlo. Een ander argument is dat de militairen in bestuursfuncties mee verantwoordelijk worden voor Zimbabwes economische en politieke crisis en later hun handen niet in onschuld kunnen wassen.

Sinds 2000 gaat het met de economie in Zimbabwe steil bergaf. De moeilijkheden zijn gedeeltelijk het gevolg van een programma om de gronden
van blanke boeren te verdelen onder landloze zwarte boeren. Overigens hebben ook hier de militairen zich de beste stukken toegeëigend. Het land kampt intussen met een massale werkloosheid en een inflatie van 600 procent.

Oppositieparlementslid Giles Mutsekwa heeft geen hoge dunk van de bestuurlijke kwaliteiten van de ex-soldaten. Ze krijgen die posten alleen
maar omdat ze kolonel of generaal zijn, zegt Mutsekwa. De huidige legertop verdiende zijn strepen in de onafhankelijkheidsoorlog en is fervent aanhanger van Mugabes regeringspartij ZANU-PF. Je ziet het aan de manier waarop
ze zich gedragen: alsof ze nog altijd in de guerrilla zitten, aldus Mutsekwa.

De ZANU-PF is meer een paramilitaire dan een politieke organisatie. De partij organiseert jeugdkampen die de jongere generaties patriottische waarden moeten bijbrengen, maar in de praktijk leiden ze militante knokploegen op. Aangezien veel van deze gehersenspoelde jongeren rekruut worden in
het leger, is de kans klein dat het militaire apparaat in de nabije toekomst een onafhankelijke koers gaat varen.