Oppositie kraait victorie

Bronnen bij de Coordinadora Democrática, de coalitie van oppositiepartijen en burgerorganisaties die Chávez al twee jaar hartsgrondig weg wensen, verklaarden dat er zondag al meer dan 3,3 miljoen handtekeningen gezet waren in de 2.700 over heel het land verspreide centra waar dat kon. Officieel is dat cijfer niet - de Nationale Kiesraad heeft de partijen die handtekeningen voor een referendum verzamelen, verboden schattingen bekend te maken voordat zij zelf de handtekeningen heeft gecontroleerd en geteld. Daarvoor neemt ze één maand de tijd.

Hugo Chávez werd in 2000 voor een tweede ambtstermijn verkozen. Normaal duurt die tot 2006. Maar in de nieuwe grondwet die Chávez in 1999 zelf deed uitwerken, is de mogelijkheid van een ‘revocatoir’ referendum opgenomen. Nadat de helft van de ambtstermijn van de president voorbij is, heeft de bevolking het recht zich uit te spreken over zijn verdere aanblijven. De petitie voor een dergelijke volksraadpleging moet ondertekend worden door 20 procent van het kiezerscorps - 2,4 miljoen mensen. Om het staatshoofd weg te krijgen, moeten zich dan in het referendum zelf meer mensen tegen hem keren dan het aantal stemmen waarmee hij aan de macht kwam. Chávez werd in augustus door 3.757.763 Venezolanen gekozen.

Chávez heeft in 2002 een staatsgreep en in begin dit jaar een staking van 60 dagen overleefd. Maar de oppositie toonde zich maandag overtuigd dat het referendum de omstreden president de genadeslag zal geven.

Vorige week hebben de aanhangers van Chávez handtekeningen verzameld voor kleinere referenda waarmee 38 parlementsleden van de oppositie uit hun ambt kunnen worden ontzet. Die petitie zouden in totaal 2.669.684 Venezolanen getekend hebben.

De regering en de oppositie waren het in mei erover eens geworden dat hun tegenstellingen via de stembus uit de weg te ruimen. Het feit dat beide groepen nu zonder veel gewelddadige incidenten handtekeningen konden verzamelen voor hun petitie, wijst erop dat de gematigden in beide kampen de bovenhand hebben gekregen en dat de weg open ligt naar een vreedzame oplossing van het conflict over het bestuur van het land.

Maar het kwam wel weer tot giftige woordenwisselingen. Chávez beschuldigde zijn tegenstanders zondag een megafraude voor te bereiden. Hij riep het Venezolaanse volk op zijn revolutie te verdedigen. Chávez vat de staatshervorming die hij de afgelopen jaren doorvoerde samen onder de noemer ‘Bolivariaanse revolutie’.

Als er genoeg handtekeningen onder de petitie voor een referendum over de president staan, kan die volksraadpleging vanaf maart 2004 plaatsvinden, heeft de Nationale Kiesraad gezegd.