Oud-president Mexico zweeg tot in het graf

López Portillo was president tussen 1976 en 1982. Veiligheidstroepen lieten in de periode meer dan 500 tegenstanders van de Institutionele Revolutionaire Partij (PRI) van López Portillo ‘verdwijnen’. De slachtoffers waren voornamelijk linkse activisten. López Portillo heeft elke betrokkenheid bij de verdwijningen altijd ontkend. De huidige president, Vicente Fox, beloofde na zijn aantreden een onderzoek naar de mensenrechtenschendingen in de jaren zeventig en tachtig. Tot nu toe werd echter nog niet één beleidsmaker uit de periode gearresteerd. López Portillo heeft nooit zijn verantwoordelijkheid erkend en nu neemt hij zijn schuld mee het graf in, zegt historicus Marcelo Padilla.

De gruweldaden in die periode toonden het andere gezicht van een regering die zichzelf graag profileerde als de hoeder van de idealen van de Mexicaanse revolutie (1910-1920). López Portillo beloofde een nieuwe economische wereldorde en zijn land nam honderden politieke vluchtelingen en guerrilla’s uit andere landen op. Hij was de laatste in een lange rij Mexicaanse presidenten die de oude garde van de PRI vertegenwoordigden en geloofden in de staat als grote weldoener. De PRI is in Mexico aan de macht geweest van 1929 tot 2000. De oud-president was een fanatieke promotor van de bijeenkomsten van de beweging van niet-gebonden landen die opkwam voor de belangen van ontwikkelingslanden.

Hoewel de PRI optrad tegen dissidenten, waren de opeenvolgende regeringen daarin minder agressief dan die in andere Latijns-Amerikaanse landen. López Portillo kwam eind jaren zeventig aan de macht, na verkiezingen waarvoor hij de enige kandidaat was. Hij had het tij in eerste instantie mee: net voor zijn verkiezing werden grote olievoorraden ontdekt in de Golf van Mexico. Dankzij de hoge olieprijzen, kon Mexico een aanzienlijke stroom inkomsten tegemoet zien. Het land kreeg nieuwe spoorwegen, kerncentrales en tientallen nieuwe (snel)wegen. Maar doordat de olieprijzen begin jaren tachtig kelderden, belandde Mexico in grootste economische crisis na de Tweede Wereldoorlog. De buitenlandse schuld van het land steeg van 26 naar 80 miljard dollar en de waarde van de peso daalde van 22 naar 70 peso ten opzichte van de dollar. López weigerde al die jaren hardnekkig zijn verantwoordelijkheid te erkennen. Ik ben verantwoordelijk voor het roer, niet voor de storm, zei hij in de laatste rede die hij als president hield.