Palestijnen winnen zelfs niet in eigen computerspelletje

De Syrische producenten, die het spel eind mei lanceerden, zetten meteen de
toon. Voor het spel begint, verschijnt in grote letters We hebben het recht
eervol te leven. Dan verschijnen er zwartwitbeelden van Palestijnen die
geslagen worden door Israëli’s en kan de speler zijn eerste stenen gooien.

We willen niet dat onze kinderen Amerikaanse games spelen waarbij ze
Arabische terroristen moeten neerschieten en dus eigenlijk zichzelf onder
vuur nemen, legt Hassan Salem uit. Hij is de directeur van Dar el Fikr, de
uitgeverij die het spel eerder dit jaar op de markt bracht. Voortaan hebben
Arabische jongeren een alternatief voor Amerikaanse games als ‘Delta Force’
- waarin de slechteriken er vaak Arabisch uitzien - en Israëlische
producties als ‘Israeli Air Force’, waarin gevechtsvliegtuigen Arabische
hoofdsteden bombarderen.

Geen enkel Amerikaans bedrijf wilde ons de basissoftware verkopen - we
moesten van nul beginnen, zegt Salem. De spelers van ‘Onder as’ kruipen in
de huid van Ahmad, een jonge Palestijn die in de jaren 80 actief wordt in
het verzet tegen de Palestijnse bezetting. Het verhaal van Ahmad wordt
verteld door diens grootvader. Die legt uit hoe de Palestijnen alle hoop op
een betere toekomst hadden verloren, tot jonge mannen als zijn kleinzoon
besloten in opstand te komen.

Volgens Radwan Qassmiyya, de ontwerper van het spel, biedt het spel mensen
in de Arabische wereld een uitlaatklep voor hun frustraties. Mensen hebben
de indruk dat ze niets kunnen doen om hun broeders in Palestina te helpen,
en misschien grijpen ze naar dit spel om zich beter te voelen. In elk geval
kunnen ze merken hoe het is voor een jonge Palestijn om in Jeruzalem te
leven.

Het game was al bekend voordat de verkoop ervan begon: vorig jaar werd er
immers al een korte versie van het spel via het internet gelanceerd
(www.underash.net). De verspreiding van de CD-ROM-versie in Arabische landen
als Egypte en Jordanië verloopt niet zonder moeilijkheden - volgens
producent Salem namen censors het spel daar grondig onder de loep om na te
gaan of het niet aanzet tot haatgevoelens tegen Israël. Egypte en Jordanië
hebben allebei een vredesverdrag met Israël.

Vanuit Israël komt er zware kritiek. Maar Salem vindt dat de Israëli’s geen
recht van spreken hebben zolang er daar games als ‘Israeli Air Force’ op de
markt zijn.

Een goede speler kan Ahmad in UnderAsh na stenen ook aan lichte wapens
helpen. Daarmee schiet die Israëlische kolonisten neer. Als hij het
vijandelijk vuur kan blijven ontwijken, slaagt Ahmad er ook in een
Israëlische vlag van een mast te halen en gewonde Palestijnen te redden die
na het vrijdaggebed neergeschoten werden door ‘zionisten’. Helemaal op het
einde van het spel wordt het echt menens - dan voegt Ahmad zich bij het
Libanese verzet tegen de bezetting van Zuid-Libanon. Dat maakt duidelijk dat
het spel al enigszins gedateerd is: het Israëlisch leger heeft zich al twee
jaar geleden teruggetrokken uit Zuid-Libanon.

UnderAsh is verbazend realistisch. Als Ahmad neergeschoten wordt, sterft
hij; er zijn geen virtuele oplapmiddeltjes waardoor hij zijn missie kan
verder zetten. Als Ahamad zelf per vergissing Arabische of Israëlische
burgers onder vuur neemt, is het spel ook voorbij. Zelfmoordaanslagen worden
al evenmin beloond. En zelfs voor de allerbeste en voorzichtigste speler zit
er geen grote eindoverwinning in. UnderAsh gaat over geschiedenis, zegt
Qassmiyyah. In onze moderne geschiedenis is er geen oplossing voor het
conflict, en het spel weerspiegelt die situatie.

Het is geen toeval dat UnderAsh precies in Syrië werd geproduceerd. Syrië
biedt onderdak aan verscheidene Palestijnse groepen die een vredesakkoord
met Israël afwijzen en heeft al herhaaldelijk zijn steun uitgesproken voor
de Palestijnse intifada. Net als het spel blijft die steun wel virtueel.