Poetin wil bruggen bouwen in Afrika

Poetin vertrok in juli van de G8 top van industrielanden in Sint Petersburg met beloften over ontwikkeling door handel en onderwijs in Afrika te bevorderen, en hulp in de strijd tegen HIV en aids. Onderwerpen die hoog op de agenda van de G8-top stonden.

De Russische president vertrok vorige week naar Afrika met zo’n honderd zakenmensen van veelal grote bedrijven in zijn kielzog. In Zuid-Afrika sprak hij met president Thabo Mbeki over het uitbreiden van de economische en politieke samenwerking tussen beide landen. Rusland en Zuid-Afrika onderzoeken de mogelijkheden om wederzijds te profiteren van hun enorme potentieel aan mineralen.

In de Marokkaanse hoofdstad Rabat probeerde Poetin de zorg weg te nemen over een wapendeal van Rusland met Algerije. Eerder dit jaar sloot Rusland een overeenkomst voor levering van wapens ter waarde van 7,5 miljard dollar met Algerije. De verhouding tussen Marokko en Algerije is gespannen vanwege de zeggenschap in de Westelijke Sahara, die grotendeels onder controle van Marokko staat.

Poetin wees tijdens zijn rondreis vooral op de Russische belangen in de nucleaire energiemarkt en zijn wens op dat terrein de banden met Afrika aan te halen. Eerder al stuurde Poetin zijn minister van Buitenlandse Zaken, Sergey Lavrov, naar Angola om daar een kantoor van de Russische Vneshtorgbank te openen. “Dit is de eerste financiële structuur Afrika waarin Russisch kapitaal participeert”, zei Lavrov, “en het is goed dat dat gebeurt in het bevriende Angola.”

Lavrov bezocht vervolgens Addis Abeba in Ethiopie om een boodschap van de president over te brengen aan premier Meles Zenawi. Een bezoek aan Nigeria werd afgezegd omdat Nigeriaanse functionarissen een eerder gemaakte afspraak niet konden bevestigen.

Critici zeggen dat de voormalige Russische presidenten Michael Gorbatsjov en Boris Jeltsin zich weinig bemoeiden met Afrika, vergeleken met Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. Maar dat is nu duidelijk aan het veranderen.

”Afrika heeft prioriteit bij de Russische autoriteiten”, zegt Bashiru Obasekola, een Afrikaans analist in Moskou. “Het is nu het goede moment voor Rusland als G8-lidstaat om zich te profileren in kwesties die de G8 hoog op de agenda hebben staan. Niet alleen met woorden, maar ook met daden.”

Vladimir Shubin, plaatsvervangend directeur van het Instituut voor Afrikaanse Studies, ziet een nieuwe impuls voor het bouwen aan meer diverse relaties met Afrikaanse landen. Rusland doet volgens hem echter niet genoeg om de publieke opinie in Afrika positief te beinvloeden, bijvoorbeeld door zich te profileren radio- en tv-uitzendingen en publicaties in plaatselijke talen.

In de jaren van de Koude Oorlog gebruikte Rusland veel Afrikaanse landen als pionnen tegen het Westen. Rusland verloor de afgelopen jaren veel invloed aan China, een land dat zich actief inzet om de banden met Afrika aan te halen.

Het recente bezoek is volgens critici lang niet voldoende om de band met Afrika te verstevigen. Zij zeggen dat Poetin van Zuid-Afrika naar Marokko is gereisd “terwijl hij zwart Afrika links heeft laten liggen.” (JS)