PRI werkt verder aan comeback

De PRI is de grote winnaar van de regionale en gemeentelijke verkiezingen die zondag werden gehouden in vijf deelstaten. In Tamaulipas, Sinaloa en Puebla haalde de PRI de hoofdprijzen binnen. Volgens gedeeltelijke uitslagen heeft de partij ook goed gedaan in Tlaxcala en Michoacán. Samen zijn die vijf deelstaten goed voor 16 van de 120 miljoen Mexicanen. Het was de laatste stembusgang voor de presidentsverkiezingen van 2006.

Rond de PRI hangt een sterke geur van fraude en machtsmisbruik. Tot het begin van de jaren 90 organiseerden de mandatarissen van de PRI alle verkiezingen gewoon zelf, wat ongetwijfeld bijdroeg tot de ellenlange reeks overwinningen. Nadat onafhankelijke instellingen toezicht begonnen te houden op de kiesverrichtingen, begon de PRI terrein te verliezen bij gemeentelijke en regionale verkiezingen. In 2000 moest de partij ook bij de presidentsverkiezingen het onderspit delven.

Maar de PRI vecht terug. Bij de parlementsverkiezingen van 2003 kon de partij haar zetelaantal vergroten van 207 tot 224, terwijl de Nationale Actiepartij van president Fox maar 151 van haar 203 zetels kon redden. De PRI bestuurt intussen ook weer het merendeel van de 31 deelstaten van het land en meer dan de helft van de Mexicaanse steden en gemeenten. De partij scoorde goed in elk van de 14 regionale verkiezingen die dit jaar in Mexico werden georganiseerd.

Dat is een gedroomde uitgangspositie voor de presidentsverkiezingen van 2006, al liggen de mogelijke presidentskandidaten van de PRI in de opiniepeilingen ver achter op Andrés López Obrador, de burgemeester van Mexico-stad en de troefkaart van de Partij van de Democratische Revolutie (PRD), de derde formatie in het land. Ook de regerende PAN vindt voorlopig geen kandidaat die in de buurt komt van de populariteit van López Obrador.

Toch is de PRI niet kansloos volgens sommige analisten. Gelet op de huidige krachtsverhoudingen zou het me niet verbazen dat de PRI in 2006 ook het presidentschap herovert, zegt Alfonso Martínez, een politicoloog van de Nationale Autonome Universiteit van Mexico.

De andere partijen vrezen vooral dat de PRI haar lokale macht zal misbruiken om stemmen te ronselen. Ook bij de verkiezingen van zondag kwamen er weer klachten van de tegenstanders van de PRI. Die zou massaal kiezers naar de stemlokalen hebben getransporteerd en stemgerechtigden allerlei wederdiensten hebben beloofd in ruil voor een kruisje achter de naam van de PRI-kandidaten. Tegenkandidaten zouden bedreigd en geïntimideerd zijn. Dergelijke dreigementen moeten ernstig worden genomen. In een kleine stad in de deelstaat Oaxaca werd in oktober de PRD-kandidate Guadalupe Avila neergeschoten, vermoedelijk door de zittende burgemeester, een PRI-politicus.

De tegenstanders van de PRI hebben aangekondigd dat ze de stembusresultaten op verschillende plaatsen zullen aanvechten voor het Verkiezingshof. Die instelling werd halverwege de jaren 90 opgericht en heeft steeds meer om handen. (PD)