Rusland bakkeleit over besteding olie-inkomsten

Ongeveer de helft van alle Russische export bestaat uit olie en gas en de belasting daarop levert meer dan een derde van de inkomsten voor de staatskas op. De hoge olieprijzen hebben Rusland geholpen langzaam te herstellen van de economische malaise aan het einde van de jaren negentig. Hoewel de olieprijzen in Rusland de afgelopen jaren een paar keer in een stevige dip belandden, rekent de overheid er nu op dat ze ook volgend jaar blijven stijgen.

De nieuwe inkomsten vloeien deels naar een stabilisatiefonds dat door de regering is ingesteld om sociaal beleid en ontwikkeling te steunen. Maar er is discussie ontstaan over de besteding van de extra inkomsten. Uit een opiniepeiling van onderzoeksbureau VTsIOM, blijkt dat 88 procent van de Russen wil dat het geld aan sociale doelen, zoals onderwijs, huisvesting en gezondheidszorg wordt besteed.

Ongeveer een derde van de respondenten gaf aan gezondheidszorg het belangrijkste te vinden en 28 procent wilde een verhoging van de pensioenen. Nog eens 27 procent wil een verhoging van de landbouwsubsidies en 26 procent is voor een verhoging van het salaris van ambtenaren. Veel ondervraagden noemden meer dan één doel.

Rusland heeft te kampen met grote sociale en economische problemen en een snel afnemende levensstandaard. De meerderheid van de 104 miljoen Russen leeft onder het bestaansminimum.

Het stabilisatiefonds werd vorig jaar ingesteld om de overheidsuitgaven beter af te stemmen op de sociale situatie in het land. Op 1 juli zat nog 17,8 miljard euro in het fonds, nadat de regering 12,4 miljard euro uit het fonds had besteed aan het afbetalen van een schuld aan de Club van Parijs, een overlegorgaan Westerse schuldeisende landen.

Niet iedereen vindt het echter terecht dat het fonds dergelijke macro-economische aangelegenheden wordt gebruikt en niet voor sociale projecten. President Vladimir Poetin waarschuwde deze echter week dat de inflatie alleen maar zal stijgen, als de olie-inkomsten worden besteed aan populistische projecten.

Het budget voor 2006 moet uitgegeven worden aan sociale en economische ontwikkeling, niet aan verkwistende projecten, zei de president tijdens een bijeenkomst in het Kremlin. Overheidsprojecten bleken in het verleden vaak grote, financiële zwarte gaten. Poetin wees op het grote aantal niet afgemaakte bouwprojecten waar in de jaren negentig aan werd begonnen. Het geld zal volgens hem grotendeels worden besteed aan loonsverhoging, sociale voorzieningen en infrastructuur.

Hoewel sommige beloften van Poetin aansluiten bij de wensen van het publiek, bestaat nog wel onzekerheid over het bedrag dat daar uiteindelijk voor overblijft, omdat uit het stabilisatiefonds ook geld wordt onttrokken om het begrotingstekort aan te vullen.

Poetin is er in geslaagd om een aanzienlijk deel van de olie-inkomsten in de staatskas te laten vloeien, in plaats van in de kas van grote oliebedrijven zoals Yukos en Sibneft. Yukos-baas Mikhail Khodorkovsky werd onlangs tot negen jaar cel veroordeeld voor fraude, hoewel ook geruchten gaan dat een machtsstrijd tussen Poetin en Khodorkovsky aanleiding was voor die affaire.

Oliemagnaat Roman Abramovich, eigenaar van Sibneft, kreeg onder meer kritiek te verduren omdat hij de Britse voetbalclub Chelsea opkocht. Sinds hij de club in 2003 kocht, gaf Abramovic gaf ongeveer een half miljard dollar uit aan spelers. (JS)