Saudisering leidt tot repressie van buitenlanders

Twee weken na een gebeurtenis die hij heel, heel vernederend noemt, komt Subodh Shetty nog altijd over als een rustige, waardige en gereserveerde man. De Indiër die al 13 jaar in Saudi-Arabië woont, werd op 29 februari door politiemensen en ambtenaren opgepakt op het reisagentschap waar hij werkt. Onder het oog van voorbijgangers voerden ze hem en enkele collega’s naar de gevangenis, waar ze hem kaalschoren en opsloten. De cel was groot genoeg voor zo’n tachtig mensen, maar we zaten er met meer dan tweehonderd, een mengeling van misdadigers en drugsdealers en mensen wiens visum verstreken was, getuigt hij. Het was er smerig, en toen we om water vroegen zeiden ze dat we van de badkamerkraan moesten drinken. Mijn collega had het zo koud dat hij de hele nacht heeft zitten beven.

De arrestatie van Shetty en zijn collega’s gebeurde op grond van een nieuw beleid van de Saudische regering. De zogenaamde ‘Saudisering’ bepaalt dat zaakvoerders in bepaalde sectoren eerst een bepaald quorum Saudi’s moeten aanwerven voor ze buitenlanders mogen tewerkstellen. Officieel bedraagt de werkloosheidsgraad in Saudi Arabië zo’n acht procent, maar ambtenaren en zaakvoerders geven beide toe dat het in werkelijkheid eerder tussen de twintig tot dertig procent ligt. Officiële cijfers over het aantal buitenlandse ‘gastarbeiders’ zijn moeilijk vindbaar, maar naar schatting zijn zo’n 5 van de 23 miljoen inwoners Aziaten. Vele van hen wonen al jaren in dit koninkrijk. Tot dusver heeft de overheid met de Saudiseringsmaatregel vooral de toeristische en hotelsector en de computerindustrie aangepakt.

Volgens Ghassan Sulaiman, vice-voorzitter van de Kamer van Koophandel in de stad Jeddah, zijn bedrijfsleiders gekant tegen een volledige en onmiddellijke Saudisering. Hij merkt op dat het gevaar van een te groot aantal buitenlandse arbeidskrachten al 35 jaar geleden werd opgemerkt. Ondanks aanzetten mondde dit echter niet uit in een echt beleid, en nu voelt het hele land zich door deze tijdbom bedreigd, zegt hij. Sulaiman vindt dat een Saudisering vooral geleidelijk moet gebeuren en dat de arbeidsmarkt nooit uitsluitend uit Saudi’s mag bestaan. Er zijn vele jobs waarvoor Saudi’s niet de vereiste kwalificaties bezitten, zegt hij. Bovendien kunnen Saudi’s leren van de kennis van de beste expats.

Critici van de Saudisering vinden dat de overheid slecht communiceert over de details van de maatregel. Shetty en zijn collega’s dachten dat 35 procent van de verkoopsmensen in het reisagentschap Saudi’s moesten zijn, maar de groep die hen arresteerde beweerde dat het 100 procent moest zijn.

Vele Aziaten ten slotte, zijn bezorgd over op de manier waarop Shetty en een dozijn andere arrestanten werden behandeld. Sulaiman is van mening dat de plaatselijke politie volledig uit de bocht ging. Volgens hem handelde het korps niet op basis van bevelen van hogerhand.

Shetty zelf heeft geen mening over wie schuldig is. Maar hoewel hij hier de baan gevonden heeft die hij in eigen land niet kon vinden, trekt hij wel zijn conclusies: Misschien is het hoog tijd dat we ons boeltje pakken en de ervaring die we opdeden op een andere manier en ergens anders aanwenden.