Slachtoffers Peruaanse burgeroorlog krijgen geld

Totnogtoe is de Peruaanse overheid enkel ingegaan op individuele aanvragen tot schadevergoeding in verband met de burgeroorlog die het land van 1980 tot 2000 in zijn greep had. De regering heeft daarvoor dit jaar 26 miljoen euro in de begroting ingeschreven. Maar vrijdag heeft de CMAN, een gemengde commissie die rond vrede en verzoening werkt en ook verantwoordelijk is voor collectieve herstelbetalingen, de regering 48 miljoen sol (11,5 miljoen euro) extra gevraagd om op een systematische manier te beginnen met de vergoeding van getroffen gemeenschappen. Het lijkt waarschijnlijk dat de regering dat geld zal vrijmaken.

Het geld zal worden besteed aan studiebeurzen, gratis onderwijs en gezondheidszorgen, de herstelling van beschadigde wegen en gebouwen, en psychologische bijstand.

De Peruaanse burgeroorlog kostte aan bijna 70.000 mensen het leven. Duizenden andere slachtoffers raakten gehandicapt, en folteringen en verkrachtingen zorgden nog voor meer leed. Vooral de arme plattelandsbevolking, voor het overgrote deel indianen die slecht Spaans spreken en nauwelijks geletterd zijn, werd zwaar getroffen.

De CMAN heeft meer dan 246.000 mensen in meer dan 500 dorpen in kaart gebracht die recht hebben op een schadevergoeding. Gelet op dat enorme aantal, dreigt het bedrag dat elk slachtoffer krijgt erg mager uit te vallen. We hebben nog eens 60 miljoen sol (15 miljoen euro) gevraagd voor 2006, maar daarmee komen we er nog niet. Ik geloof dat we tien jaar nodig hebben voor alle herstelbetalingen, zegt Ernesto Alayza, een vertegenwoordiger van de Nationale Mensenrechtencoördinatie in de CMAN. De organisatie is het grootste Peruaanse netwerk van niet-gouvernementele organisaties.

Er zijn allicht nog meer Peruanen die recht hebben op een schadevergoeding voor het oorlogsleed. Critici vinden dat de Peruaanse overheid werk moet maken van een nationaal slachtofferregister waarin alle betrokkenen worden geïdentificeerd. Maar er dient nog veel speurwerk te gebeuren. Veel slachtoffers van de burgeroorlog zijn terechtgekomen in meer dan 4000 clandestiene graven, waarvan er sommige nog niet gevonden zijn en een heel aantal nog niet werden geopend.

Volgens Sofía Macher, een voormalig lid van de Waarheids- en Verzoeningscommissie, moet de regering ook officieel schuld bekennen voor de fouten die het leger en de overheid tijdens de burgeroorlog heeft gemaakt. Als dat niet gebeurt, kan je het geld dat wordt uitgedeeld ook beschouwen als een gewone sociale uitkering. Volgens de Waarheidscommissie waren de ordediensten en de paramilitaire ‘zelfverdedigingscomités’ verantwoordelijk voor ruim een derde van alle moorden en verdwijningen tijdens de burgeroorlog. (PD/MM)