Sociaal Forum van de Amazone omhelst Bolivariaanse revolutie

Volgens Edilson Rodrigues, de burgemeester van Belem en gastheer van de twee voorbije edities, is het Forum van de Amazone net als het WSF een plaats waar ideeën voor verandering kunnen worden samengebracht en kritisch bediscussieerd. Vertrekpunt zijn de problemen van de regio, het rijkste bosgebied op aarde dat echter bedreigd wordt door ecologische, sociale en politieke conflicten. De aftakeling van de biodiversiteit en militarisering zijn de kernthema’s van de bijeenkomst; vrede, gelijkheid en soevereiniteit zijn de idealen waarover in workshops en conferenties gedebatteerd wordt.

De verhuizing van Brazilië naar Venezuela biedt volgens Rodrigues de deelnemers de kans om de ervaringen van Venezuela met de Bolivariaanse revolutie beter te leren kennen. Ciudad Guayana ligt 500 kilometer ten zuidoosten van Caracas, bij de samenvloeiing van de Caroní en de Orinoco. Een afgelegen gebied, al is Ciudad Guyana zelf een centrum van de staal- en aluminiumnijverheid en een grote producent van stroom die uit waterkracht wordt gewonnen. Maar de aandacht van de deelnemers aan het forum gaat toch vooral uit naar Caracas, waar president Hugo Chávez sinds 1998 werkt aan een ambitieuze staatshervorming die hij zelf als Bolivariaanse revolutie omschrijft en in de eerste plaats de arme bevolkingslagen meer kansen moet bieden. De regering-Chávez kan geen goede economische resultaten voorleggen, maar het is niet duidelijk of dat te wijten is aan de ommezwaai in het beleid of het hevige verzet van vakbonden, ondernemers en traditionele politieke partijen tegen Chávez en zijn ideeën.

Ruim de helft van de Venezolaanse bevolking lijkt Chávez intussen liever kwijt dan rijk te zijn. Maar veel linkse activisten kunnen de anti-Amerikaanse houding van de Venezolaanse president, politieke stunts als massale alfabetiseringsprogramma’s en zijn steun aan Cuba dan weer wel smaken. Tijdens de bijeenkomst wordt overigens ook tijd gemaakt voor een eerbetoon aan het al 40 jaar durende Cubaanse verzet voor de pogingen van de VS om het Cubaanse regime hun wil op te leggen.

De bijeenkomst moet een verklaring opleveren en een tijdsschema voor het werk en de acties van de komende maanden, aldus Rodrigues, maar voorop staat toch de uitwisseling van ervaringen en het zoeken naar samenwerkingsmogelijkheden. Het Forum brengt boerenleiders, vakbondsmensen, andere linkse activisten en indianen samen uit Bolivia, Brazilië, Colombia, Ecuador, Frans-Guyana, Guyana, Peru, Suriname en Venezuela.

Anders dan het WSF houdt het Sociaal Forum van de Amazone klinkende namen uit de politiek niet op afstand. Het programma voorzag aanvankelijk een symbolisch evenement waarbij de Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva samen met Chávez water uit de zijrivieren van de Amazone en de Orinoco, de twee machtigste stromen van de regio, zouden vermengen. Maar Lula zegde uiteindelijk af. Chávez en vooral Lula zijn symboolfiguren voor links in Latijns-Amerika. Ondanks het politieke en economische overwicht van de VS proberen ze toch een eigen koers te varen en ook andere Latijns-Amerikaanse landen ertoe te bewegen meer voor de belangen van hun bevolking op te komen. Brazilië slaagde erin de onderhandelingen over een pan-Amerikaanse Vrijhandelszone in die zin bij te sturen, en zowel Venezuela als Brazilië staan ook kritisch tegenover het Plan Colombia, een door de VS gefinancierd initiatief om de drugsmaffia en de rebellen in Colombia met militaire macht in het nauw te drijven.