Spaans gerecht nu ook op de hielen van advocaat Pinochet

De klacht werd ingediend door meer dan 5.000 voormalige politieke gevangen en verwanten van de mensen die vermoord werden tijdens Chileense dictatuur van 1973 tot 1990. Daaronder bevonden zich ook Spaanse burgers. Als de bevoegde procureur ermee instemt, zal het onderzoek worden opgenomen in de gerechtelijke procedure tegen Pinochet. Die werd in 1996 door Garzón in Spanje werd opgestart, maar kent tot hiertoe geen resultaat.

Joan Garcés, één van de Spaanse advocaten die de klacht maandag indienden, gelooft in de kansen van de zaak. Volgens hem krijgen de verwanten van de slachtoffers en de mensen die levend uit de martelkamers kwamen uitzicht op een compensatie die ten minste gedeeltelijk, in financiële termen het leed zou vergoeden dat hen werd aangedaan. De klagers eisen daarom de bevriezing van alle tegoeden van Aitken. In 1998 had rechter Garzón al een gerechtelijk bevel uitgevaardigd om Pinochets vermogen wereldwijd te laten bevriezen. Met dat geld zouden de slachtoffers van zijn regime kunnen worden vergoed bij een eventuele veroordeling van de voormalige dictator.

De advocaten van de nabestaanden zeggen dat Aitken heeft meegewerkt aan het opzetten van Abanda Limited, een onderneming die volgens hen in 1999 op de Britse Maagdeneilanden werd geregistreerd om Pinochets vermogen uit de handen van interpol te houden. Ze eisen ook de bevriezing van de bankrekeningen van Joseph L. Allbritton, Robert L. Allbritton, Steven Pfeiffer, Carol Thompson, hooggeplaatste medewerkers van de Riggs Bank in Washington. Volgens een op 15 juli gepubliceerd rapport van een onderzoekscommissie van de Amerikaanse senaat was de Riggs Bank betrokken bij transacties om de bevriezing van buitenlandse tegoeden van Augusto Pinochet te ontwijken.

Volgens de advocaten van de klagers hebben de beheerders van het geld van Pinochet in Spanje, Groot-Brittannië, de VS, op de Bahamas en in Chili de wet overtreden. In de klacht wordt een lijst van rekeningen meegegeven die in verscheidene landen bij Riggs-filialen werden geopend of gebruikt om het vermogen van Pinochet onvindbaar te maken. Het gaat niet om kleingeld: op rekening 74-041-013 in Londen die in gebruik was van 1997 tot 2000, stond bijvoorbeeld 1,1 miljoen dollar. Dat geld werd nadien naar de Riggs Bank in de VS overgemaakt onder de naam van het offshorebedrijf Althorp Investment Co., dat in handen is van Pinochet. In het rapport van de Amerikaanse senaat wordt ook melding gemaakt cheques ter waarde van 1,9 miljoen dollar die per koerier en via een door Riggs betaalde bankier werden overgebracht van de VS naar Chili. Volgens de onderzoekers kan de bank geen goede verklaring geven voor die procedure, die duurder en onveiliger was dan het geld gewoon over te schrijven.

De aanklacht tegen Aitken blijft een nevenzaak. De Spaanse rechter Garzón zou in de eerste plaats Pinochet voor de rechtbank willen brengen. Met een internationaal aanhoudingsmandaat slaagde hij erin Pinochet in 1998 in Londen te laten arresteren. Maar na zestien maanden liet de Britse regering Pinochet uit humanitaire overwegingen vrij, waarna hij spoorslags naar Chili terugkeerde. In Chili werd de inmiddels 88-jarige ex-generaal van vervolging vrijgesteld op grond van zijn door de ouderdom beperkte geestelijke vermogens.

Intussen begint het Chileense gerecht daar anders over te denken. Op 26 augustus besliste het Chileense hooggerechtshof de onschendbaarheid van Pinochet op te heffen. Dat gebeurde in het kader van het onderzoek naar ‘Plan Condor’, een Latijns-Amerikaans netwerk dat in de jaren 70 en 80 linkse activisten moest elimineren.

Het Chileense gerecht heeft ook een onderzoek geopend naar mogelijke corruptie, fraude en onwettelijke zelfverrijking door Pinochet. In het Amerikaanse senaatsrapport wordt het vermogen van Pinochet dat op rekeningen van de Riggs Bank werd gevonden, op vier tot acht miljoen dollar geschat. Dat is veel meer dan wat Pinochet als generaal en staatshoofd verdiende. Die nieuwe ontwikkelingen maken de kans groter dat Pinochet alsnog in zijn eigen land verantwoording zal moeten afleggen. (PD/MM)