Symbool van hoop voor jonge meisjes

De schoolsituatie van Zuid-Afrikaanse meisjes is heel wat beter dan in veel naburige landen. In 2000 waren er zelfs meer meisjes dan jongens ingeschreven. Meer dan 97 % van de Zuid-Afrikaanse meisjes gaan naar school. Dat is evenveel als jongens, aldus Misrak Elias, hoofd van UNICEF in Zuid-Afrika. Deze cijfers gaan al tien jaar in stijgende lijn en staan in sterk contrast met de evolutie in buurlanden.

In de Afrikaanse landen onder de Sahara neemt het aantal meisjes dat niet naar school gaat, nog toe: waren het er in 1990 twintig miljoen, in 2002 zitten we al aan 24 miljoen. Dat stelt het donderdag vrijgegeven UNICEF-rapport ´De situatie van de kinderen in de wereld´.

Een vijftiental landen in de streek onder de Sahara, waaronder Tsjaad, Nigeria, Sudan, Tanzania, Eritrea, Ethiopië en de Democratische Republiek Congo, zijn er bijzonder slecht aan toe. Ze vervullen één of meer van de volgende criteria: laag aantal inschrijvingen van meisjes, meer dan 10 procent verschil met de inschrijvingsgraad van jongens, meer dan een miljoen meisjes uit school, geboekt staan op de Wereldbanklijst ´Education for all fast track initiative´ of bijzonder hard getroffen zijn door crises als burgeroorlog en HIV-epidemie. Van de 25 landen ter wereld die aan één van deze criteria voldoen, liggen er vijftien in zwart Afrika.

Vooral Zuid-Sudan is bijzonder hard getroffen. Het land is verscheurd door een decennialange burgeroorlog. UNICEF wil niet langer wachten op het einde van het conflict om aan de slag te gaan met de kinderen. In gebieden die gecontroleerd worden door het rebellerende Soedan´s Volksbevrijdingsleger (SPLA), maakt UNICEF overeenkomsten met de rebellen om kinderen school te laten lopen. Minder dan 15 op 100 kinderen gaan naar school in deze streek en slechts een kwart hiervan zijn meisjes. In het laatste jaar van het basisonderwijs zijn er nog nauwelijks meisjes en in de middelbare school van de streek is er slechts één meisje. Van de ongeveer 8000 leerkrachten in het zuiden van Sudan vormen vrouwen met 7 % een duidelijke minderheid, aldus het rapport van UNICEF.

Ofschoon de situatie van Zuid-Afrikaanse meisjes stukken beter is, toont het rapport dat ze tegenover de jongers een achterstand hebben in wiskunde en wetenschap en dat ze regelmatig slachtoffer worden van geweld. Seksuele intimidatie door leerkrachten is niet ongewoon. We hebben een leerkracht die altijd meisjes voortrekt, vertelt de 13-jarige Tsoledi Mothapo, lid van de Meisjes Educatiebeweging in de provincie Limpopo. Thami Sseleku, directeur-generaal van het ministerie van onderwijs, stelde dat leerkrachten die kinderen misbruiken ter plekke ontslagen moeten worden. Soms doen ouders een oogje dicht voor het misbruik omdat ze denken dat de leerkracht iets voor hen kan doen. Mensen moeten hun mond durven open doen, zei Sseleku.

Een enquête over risicogedrag bij jongeren die onlangs vrijgegeven werd door de gezondheidsminister Manto Tshabalala-Msimang, wees uit dat 41 % van de 14-jarigen al seks gehad heeft, 9 % wapens mee naar school brengt en de helft al alcohol gebruikt heeft voor 13. Echt rooskleurig is het Zuid-Afrikaanse plaatje dus niet.

In plattelandsstreken gaan er minder meisjes naar school dan in de stad. Sociale en culturele patronen spelen hier een rol, evenals een povere kwaliteit van de scholen. Meisjes moeten vaak al op jonge leeftijd verantwoordelijkheid dragen voor het huishouden en voor zieke ouders, broers en zussen. Zuid-Afrika heeft het hoogste aantal mensen met HIV of AIDS in heel de wereld. Ongeveer één op tien van de 44 miljoen Zuid-Afrikanen is besmet.

Veel kinderen hebben geen hoop meer. We moeten hen terug motiveren, zegt Thami. Maar ook een hongerige maag doet slecht leren. Meer dan 350 miljoen mensen, de helft van de bevolking in Afrika, leeft onder de armoedegrens van ongeveer een euro per dag, volgens cijfers van de Wereldbank.

Moyiga Nduru

xml=7

Ref: af ed dv