Terrorisme is niet gericht tegen westerse waarden

De Amerikaanse neoconservatieven, die voorstander waren van de invasie in Irak, hebben hun stellingen tamelijk onwrikbaar ingenomen. Evenals na 9/11 beweren zij ook nu dat islamitische extremisten het Westen en de Verenigde Staten haten om wat ze zijn, om de vrijheid, democratie en andere idealen van de Verlichting. In hun ogen vergroot elke verslapping in de strijd tegen het terrorisme de kans dat de oorlog gewonnen wordt door de islamfascisten. Zij vinden dat de strijd tegen het terrorisme uitgebreid en geïntensiveerd moet worden.

Als we de islamisten in het Midden-Oosten niet meer bestrijden, dan wordt het alleen maar gemakkelijker voor ze om ons thuis te raken, zoals ze dat gisteren in Londen deden, schreef het neoconservatieve Wall Street Journal vrijdag in een commentaar. Laten we hopen dat de Westers leiders reageren met dezelfde vastberaden die president Bush toonde na 9/11 en niet op de Spaanse manier, aldus de krant, met een verwijzing naar de aanslagen in Madrid op 11 maart 2003. De Spanjaarden lieten bij de eerstvolgende verkiezingen na de aanslagen premier Jose Maria Aznar, een bondgenoot van Bush, vallen en kozen voor een socialistische regering die besloot de troepen uit Irak terug te trekken.

Toch zijn in de Amerikaanse media nu meer gematigde geluiden te horen dan direct na de aanslagen in New York en Madrid. We worden aangevallen om wat we doen in de islamitische wereld, niet om wie we zijn, waar we in geloven of hoe we leven, zei Michael Scheuer, een gepensioneerde CIA-officier die eind jaren negentig de leiding had in de zoektocht naar Osama bin Laden, deze week tegen de Amerikaanse nieuwszender CNN.

Die visie wordt gesteund door opiniepeilingen die de afgelopen jaren werden gehouden in islamitische landen. Uit die peilingen blijkt dat moslims sympathie hebben voor de westerse politieke idealen, maar dat er wijdverbreide woede bestaat over het Amerikaanse beleid in het Midden-Oosten. Die woede richt zich vooral op de Amerikaanse steun aan Israël, de invasie in Irak en de steun aan autocratische regimes in de regio.

Het Defence Science Board van het Pentagon kwam vorige herfst tot dezelfde conclusie. Moslims haten onze vrijheid niet, ze haten eerder onze politiek. De overgrote meerderheid heeft bezwaar tegen de in hun ogen eenzijdige steun aan Israël, de anti-Palestijnse houding en de jarenlange steun aan Egypte, Saudi-Arabië, Jordanië, Pakistan en de Golfstaten. Landen die vrijwel alle moslims zien als tirannieën.

Dat Al Qaeda en groeperingen die zich daarmee identificeren gedreven worden door politieke doelen, concludeert ook Richard Pape, politicoloog aan de Universiteit van Chicago, in zijn nieuwe boek Dying to Win: The Strategic Logic of Suicuide Terrorism. Pape baseert zijn mening op gegevens over 462 terroristische zelfmoordaanslagen die tussen 1980 en 2004 werden gepleegd, inclusief aanslagen door niet-religieuze groeperingen als de Tamil Tijgers in Sri Lanka en de al-Aqsa Martelarenbrigade in Palestina. Volgens Pape waren de aanslagen in 95 procent van de gevallen gericht tegen de aanwezigheid van buitenlandse troepen op grondgebied waarvan de terroristische groeperingen meenden dat het aan toebehoorde.

Aangezien zelfmoordaanslagen meestal gericht zijn tegen buitenlandse bezetting en niet zijn ingegeven door islamitisch fundamentalisme, zal de inzet van veel militaire kracht om samenlevingen in het Midden-Oosten te hervormen, er waarschijnlijk toe leiden dat we met nog meer zelfmoordaanslagen te maken krijgen, zei Pape onlangs in The American Conservative. Pape is voorstander van een politiek die vanaf de zijlijn stabiliteit in het Midden-Oosten bevordert, zoals dat ook voor de Golfoorlog van 1991 gebeurde. Ter plekke ingrijpen levert Al Qaeda alleen maar nieuwe aanwas op, zegt hij. Sinds de invasie in Irak in 2003, is het aantal zelfmoordaanslagen in dat land elk jaar verdubbeld.

De wereldwijde strijd tegen Al Qaeda moet veel slimmer gevoerd worden, wil het Westen een kans maken om te winnen, zegt Midden-Oostendeskundige Juan Cole van de Universiteit van Michigan. Naast veiligheidsmaatregelen en onderzoek door inlichtingendiensten, moet een slimmer buitenlands beleid worden gevoerd. Het Westen moet op een eerlijke manier bemiddelen om het Israëlisch-Palestijnse conflict op te lossen en snel een geloofwaardige terugtrekkingsstrategie voor Irak uitstippelen om de valstrikken van Bin Laden te vermijden.

Dat die ideeën ook breder beginnen te leven, blijkt uit het groeiende aantal conferenties dat in Amerika wordt belegd over terugtrekkingsstrategieen voor Irak en de groeiende Republikeinse steun voor resoluties van het Congres over terugtrekking uit Irak. De haviken in de Amerikaanse regering zien dat echter als toegeven aan de terroristen, vooral na de recente aanslagen in Londen. Islamisten zijn het gevaarlijkst als ze zwakte merken, meent het Wall Street Journal. De roep om Guantanamo Bay te sluiten, de beschuldigingen over uitlevering van terrorismeverdachten en het willen vaststellen van een datum voor terugtrekking uit Irak zijn in de ogen van Al Qaeda allemaal signalen dat het Westen bereid is toe te geven.

Dennis Ross van het Washington Institute for Near East Policy, verklaarde tegenover CNN dat de aanslagen in Londen aanleiding zouden moeten zijn voor strikter beleid ten aanzien van het nucleaire programma van Iran door Amerika en de drie belangrijkste Europese bondgenoten, Groot-Brittannië, Duitsland en Frankrijk. Teheran is volgens het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken de belangrijkste sponsor van terrorisme. (JS)