Uitblijven nieuwe Libanese regering gevaarlijk

Syrië heeft aangekondigd dat het zijn troepen uit Libanon begint terug te trekken, maar de interne crisis duurt voort. Veel Libanezen vragen zich af wanneer ze een nieuwe regering krijgen ter vervanging van het pro-Syrische kabinet van eerste minister Omar Karami. Na de moord op de oud-premier Rafik Hariri op 14 februari, trad Karami op 28 februari onder zware druk af.

Zonder een nieuw kabinet kan het land geen parlementaire verkiezingen houden, want daarvoor moet het kabinet een nieuwe kieswet indienen. Mensen maken zich ook ongerust over het voorlopige bestuur. Want hoewel Karami’s minister officieel aan de slag moeten blijven tot er een nieuw kabinet is, verwacht men niet dat velen dat ook zullen doen.

Selim Hoss, de vorige eerste minister en een conservatieve soennitische moslim met nauwe banden met Syrië, wordt genoemd als mogelijke opvolger van Karami. De speculaties volgen op Hoss’ onverwachte trip naar Syrië dit weekend. Maar de zaak sleept aan. Politieke groepen en partijen gaan onderling niet aan tafel zitten en vergaderen ook niet echt met president Emil Lahoud. We lijken in een patstelling te zitten, zegt Nizar Hamza, hoogleraar politieke wetenschappen aan de Amerikaanse Universiteit in Beiroet. Dat komt blijkbaar omdat zijdelingse gesprekken tussen diverse betrokken groepen, coalities en parlementaire blokken niet echt een doorbraak hebben opgeleverd.

Volgens Hamza brengt het gebrek aan beraadslagingen president Lahoud in een positie waarin hij weinig opties heeft. Je zit in een abnormale en gevaarlijke situatie. Als er geen beraadslagingen komen, is zijn enige optie dat hij zelf een regering vormt. Ik neig ernaar dat een noodregering te noemen, of je zou zelfs van een militaire regering kunnen spreken, zegt Hamza.

In het huidige klimaat is het weinig waarschijnlijk dat de Libanese bevolking en de oppositie een kabinet zouden aanvaarden dat niet minstens ingaat op een deel van de verreikende eisen van de oppositie. Maar Lahoud heeft de eis van de oppositie al verworpen om de top van de burgerlijke en militaire inlichtingendiensten te ontslaan. De oppositie beschuldigt die van medeplichtigheid of zelfs van een rechtstreekse rol in de moord op Hariri.

Ook na de recente beloften van Syrië zegt Nayla Moawadh, een van de oppositieleiders, dat de oppositie geen enkele illusie koestert dat Syrië de controle over Libanon zonder slag of stoot zal opgeven. De Libanese oppositie blijft eisen dat Syrië nu moet doen wat het 15 jaar geleden beloofde: de Syrische troepen helemaal terugtrekken uit Libanon.

Een van de tegenargumenten die Syrië en de Syrische bondgenoten in Libanon aanhalen, is juist dat een haastig vertrek Libanon opnieuw in een burgeroorlog kan storten. Libanon kende tussen 1975 en 1989 een burgeroorlog waarin christelijke en islamitische milities elkaar bestreden. In 1989 legde het Akkoord van Taif de machtsverhoudingen tussen de verschillende bevolkingsgroepen opnieuw vast en werden de milities met de hulp van Syrië ontwapend. Het akkoord vereiste ook de terugtrekking van de Syrische troepen uit het land.

De Syrische president Bashar Assad zei in zijn speech dat zij die Syrië onmiddellijk weg willen, bereid moeten zijn troepen te sturen als Libanon opnieuw onstabiel wordt. Ook Hoss smeekte de VS-gezant David Satterfield in Beiroet vorige week ons niet in een andere burgeroorlog te duwen. (ADR/PD)