VN zoeken naar definitie terrorisme

De lidstaten van de VN hebben al twaalf internationale verdragen uitgewerkt die het terrorisme moeten helpen bestrijden, maar over een definitie heeft de wereldorganisatie nog altijd geen eensgezindheid bereikt. Precies op dat punt zitten ook de besprekingen over een dertiende - en misschien wel laatste - terrorismeverdrag al sinds 2000 vast. Het Algemene Verdrag tegen het Terrorisme moet het ultieme wapen van de internationale gemeenschap tegen bommenleggers en vliegtuigkapers worden.

VN-secretaris-generaal Kofi Annan vindt het welletjes. Wat er de voorbije weken gebeurd is, van Londen tot Sjarm-el-Sjeik en op andere plaatsen, geeft ons nog een argument extra om tot een goede definitie van terrorisme te komen waar we allemaal mee kunnen leven, verklaarde hij maandag in New York.

De conventie waar de VN-leden maar over blijven debatteren, neemt de belangrijkste bepalingen van de bestaande 12 verdragen tegen het terrorisme over. De nieuwe conventie behandelt daardoor uiteenlopende onderwerpen als gijzelingen, kapingen, bomaanslagen, nucleair terrorisme en de financiering van terroristische netwerken.

Maar volgens sommige diplomaten zitten er toch nog lacunes in het lijvige ontwerp. Arabische diplomaten blijven erop aandringen om de conventie uit te breiden met het begrip ‘staatsterrorisme’ - acties van het leger of de ordediensten die de mensenrechten of andere internationale rechtsregels schenden. Anderzijds willen ze dat de VN een onderscheid maken tussen terrorisme en het geweld dat mensen gebruiken om buitenlandse bezetters te verdrijven.

In beide gevallen denken ze uiteraard aan het conflict tussen Israël en de Palestijnen. Volgens de Arabische redenering maakt Israël zich schuldig aan staatsterrorisme in de Palestijnse gebieden, terwijl de Palestijnen en de Libanese milities die zich tegen Israël richten, vrijheidsstrijders zijn. Israël noemt de Palestijnse militanten terroristen, en vindt dat zijn troepen alleen de veiligheid van de Israëlische burgers waarborgen.

Ook andere landen kampen met interne conflicten waarin de vrijheidsstrijders van het ene kamp voor de andere kant terroristen zijn: de moslimrebellen in het Indiase Kasjmir, Tsjetjseense strijders in Rusland en de linkse guerrilla in Colombia.

Optimisten binnen de VN geloven dat er een doorbraak zit aan te komen.
Volgens Palitha Kohona, het hoofd van de Afdeling Verdragen van de VN, is er significante vooruitgang gemaakt bij de laatste vergadering van de commissie die het ontwerpverdrag schrijft.

Maar er zijn aanwijzingen dat de oude tegenstellingen nog niet uit de weg zijn geruimd. De grote Millenniumtop die de VN in september in New York organiseert, zal waarschijnlijk alle vormen van terrorisme streng veroordelen, maar in een ontwerp voor de slotverklaring van die bijeenkomst die vrijdag werd gepubliceerd, staat alleen een politieke en geen wettelijke definitie.

De tekst heeft het over het mikken op en het weloverwogen vermoorden van burgers en niet-strijders, en over acties die gericht zijn op het doden of het zwaar verwonden van die twee groepen met de bedoeling een bevolking te intimideren of een regering of internationale organisatie te dwingen iets te doen of iets te laten. Maar even verder volgt dat de top het aan de volgende sessie van de Algemene Vergadering van de VN overlaat om een wettelijke definitie vast te leggen.

Volgens Kofi Annan moet een algemene conventie tegen het terrorisme er vooral voor zorgen dat er geen veilige havens meer overblijven voor terroristen. Alle landen die de conventie ratificeren, verplichten zich ertoe terroristen te berechten of uit te leveren. (PD/MM)