Vrijheid en Gerechtigheid, religie in een politieke verpakking?

“De Broederschap lijkt niet te kunnen beslissen of het een religieuze of een politieke groep wordt”, zegt Gamal Fahmi, analist en hoofdredacteur van het Nasseristische weekblad Al-Arabi Al-Nassiri.

Naar verwachting kan de partij over een maand beginnen met haar activiteiten. De afgelopen maand heeft de Shuraraad — voor het eerst sinds 1995 openlijk bijeen — het dagelijkse bestuur aangewezen. Mohamed Mursi wordt partijvoorzitter. De partij wordt financieel en administratief onafhankelijk van de moederorganisatie, al willen ze hun activiteiten nauw op elkaar afstemmen.

Populair

Sinds 1954 zijn de Moslimbroeders in Egypte een verboden groep en ook onder Moebarak werden leden gearresteerd en lastiggevallen. Toch zijn ze altijd de grootste en populairste oppositiegroep gebleven. De groep heeft een enorm netwerk opgebouwd van ziekenhuizen, weeshuizen en hulpprogramma’s voor armen. Moslimbroeders mochten zich wel verkiesbaar stellen, als ze dat maar deden als onafhankelijke kandidaat. In 2005 was een op de vijf parlementsleden een Moslimbroeder.

Het verbod is intussen opgeheven, en daarom kan de Broederschap werken aan de opbouw van een partij. Onder de negenduizend oprichters bevinden zich bijna duizend vrouwen en honderd koptische christenen. De vice-president voor buitenlandse zaken is de koptische filosoof Rafiq Habib. “Dit bevestigt dat de Broederschap geen bezwaar heeft tegen christenen in de partij”, zei Mohamed Saad al-Kitatni, een van de leiders van de beweging.

Religieuze partijen zijn niet toegestaan, dus de Broederschap wil benadruken dat de partij op zichzelf niet religieus is. Het maakt alleen maar gebruik van “de principes van de islamitische wet als belangrijkste richtlijn” — net zoals de huidige grondwet dat doet. “Sommige partijen zijn liberaal of links, wij zijn een burgerlijke partij geleid door islamitische principes”, zei beoogd voorzitter Mursi vorige week. “Iedereen kan lid worden, behalve mensen die tot de partij van Moebarak behoorden.”

Het motto van de Broederschap — ‘Islam is de oplossing’ — is vervangen door ‘Vrijheid is de oplossing en gerechtigheid de toepassing’.

Gevaar

Sommige critici waarschuwen echter voor het gevaar dat de Broederschap kan vormen voor minderheden zoals de Kopten, die een tiende van de bevolking uitmaken. “De Broederschap gebruikt politiek om een religieuze agenda door te voeren”, zegt Fahmi. “Dit gaat tegen de principes van democratie in.” Dat er ook Kopten in de partij zijn aangesteld vindt Fahmi slechts “cosmetisch”.

De prominente journalist Abdel Menaam Mounib is het daar niet mee eens. “De islamitische wet zou de christenen meer rechten geven dan ze hadden onder Moebarak. Aanvallen op kerken bijvoorbeeld is absoluut verboden onder de islamitische wet.”

Om de angst weg te nemen dat ze uit zijn op een totale meerderheid, zal de Broederschap zich maar voor de helft van de parlementszetels verkiesbaar stellen, en niet meedoen met de presidentsverkiezingen.

Volgens Fahmi is die angst ongegrond. “Ik zie niet hoe Vrijheid en Gerechtigheid meer dan een kwart van de zetels zou kunnen bemachtigen. Ik vraag me af of alle islamisten samen zelfs de meerderheid kunnen krijgen.”

Daar is Mounib het niet mee eens. “Er zijn zes radicale moslimbewegingen, inclusief de Broederschap, bezig met de oprichting van een politieke partij. “Gegeven hun sterke achterban kunnen ze wel 70 procent van de zetels winnen.”

De parlementsverkiezingen vinden plaats in september. De presidentsverkiezingen zullen hooguit vier maanden later worden gehouden.