Wereld gaf 850 miljard euro uit aan defensie

Het totale bedrag dat vorig jaar voor militaire doeleinden werd uitgegeven, komt overeen met 2,5 procent van ’s werelds bnp, of 129 euro per wereldburger. Dat is 45 procent meer dan in 1998, meldt de vredesdenktank Stockholm International Peace Research Institute (Sipri) vandaag (maandag) bij de voorstelling van zijn jaarrapport. Het instituut gelooft dat de hang naar grotere regionale en globale machtsinvloed, de huidige conflicten en de jacht op grondstoffen aan de basis liggen van de toename.
Ook de wapenproductie en de internationale wapenhandel zitten in de lift. Bij de honderd grootste wapenfabrieken ging in 2006 voor 200 miljard euro aan wapentuig over de toonbank. Dat is 8 procent meer dan het jaar daarvoor. Amerikaanse bedrijven voeren de top 100 aan, op afstand gevolgd door West-Europese producenten.
De afgelopen vijf jaar nam de handel in conventionele wapens met 7 procent toe in vergelijking met de periode van 2002 tot 2006. De vijf grootste wapenleveranciers – de VS, Rusland, Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk – waren goed voor driekwart van het handelsvolume.
Met bijna 350 miljard euro in 2007 nemen de VS 45 procent van alle defensie-uitgaven voor hun rekening. Het is van de Tweede Wereldoorlog geleden dat het militaire budget van de VS zo hoog lag. “De oorlogen in Afghanistan en Irak zijn hiervoor verantwoordelijk”, zegt Sipri-onderzoeker Sam Perlo-Freeman.
Rusland, dat opnieuw vol zelfvertrouwen op het internationale toneel staat, gaf vorig jaar 13 procent meer uit aan wapens tegenover 2006. De wapenmarkt in heel Oost-Europa piekt. Die steeg namelijk op één jaar met 15 procent en op tien jaar met maar liefst 162 procent. Rusland blijft in deze regio de onbetwiste leider; het land is goed voor 86 procent van de uitgaven.

Complexe conflicten

Het afgelopen jaar telde het Sipri 14 belangrijke gewapende conflicten. Vier conflicthaarden flakkerden op in 2007: Sri Lanka, Afghanistan, Birma en Turkije. Volgens het instituut worden de conflicten “complexer”. De Soedanese regio Darfoer, Irak en Pakistan zijn voorbeelden waar “het gewapende geweld gefragmenteerder wordt”, deels omdat een sterk staatsgezag ontbreekt.
Omdat de traditionele indeling van conflicten volgens het Sipri niet langer volstaan, dringen nieuwe oplossingen zich op. “Gewapende groepen mogen niet gemarginaliseerd worden, maar moeten deel uitmaken van het politieke proces”, klinkt het.
Het Sipri pleit voor de niet-militaire oplossing van conflicten. “Gewapende groepen mogen niet gemarginaliseerd worden, maar moeten deel uitmaken van het politieke proces”, klinkt het.
In 2007 stond de teller van het aantal internationale vredesoperaties volgens het Sipri op 61, het hoogste aantal sinds 1999. Twintig van die operaties vonden plaats in Europa, achttien in Afrika. De VN stond aan het hoofd van tien operaties op het Afrikaanse continent.