WHO waarschuwt voor vogelgriep-moeheid

Gezondheidsexperts voorspelden enkele jaren geleden al dat er elk moment zo’n wereldwijde epidemie kon uitbreken. Door de enorme toename van het toerisme zou die in minder dan drie maanden alle continenten kunnen bereiken, en de huidige medische voorzieningen er onmogelijk tegen zijn opgewassen.
Maar de laatste tijd is het opvallend stil rond de vogelgriep, zeker in vergelijking met het grote aantal gevallen vorig jaar. Sommigen zien daarin een gunstige evolutie. De Wereldgezondheidsorganisatie vreest echter dat de stilte het publiek in slaap wiegt en er een vals gevoel van veiligheid ontstaat.

Apathie

Het WHO-kantoor voor Azië en de Stille Oceaan, gevestigd in Manila, zegt dat de waakzaamheid van de mensen dreigt te verslappen. “Ik heb een ‘vogelgriep-moeheid’ of apathie vastgesteld bij de mensen”, zegt dr. Takeshi Kasai, die in het kantoor in Manila besmettelijke ziektes in de gaten houdt. “Ze denken dat ze al genoeg gedaan hebben, en daarover maken we ons bij de WGO grote zorgen.”
Het eerste bekende geval van vogelgriepinfectie bij mensen werd in 1997 gesignaleerd, een variant die via het H5N1-virus van vogels op mensen overgaat door rechtstreeks contract met besmet pluimvee of uitwerpselen.De WGO telde sindsdien 387 menselijke patiënten met vogelgriep. Daarvan kwamen er 245 om. De meeste gevallen deden zich voor in landelijke gebieden waar pluimvee vrij rondliep in woningen en tuintjes, vooral in Indonesië, Vietnam, Thailand, Egypte en China. Het meest recente geval werd in september bevestigd: een man uit Indonesië waarvan de eerste symptomen in juli waren vastgesteld.

Muteren

De deskundigen houden het H5N1-virus nauwlettend in de gaten omdat twee van de drie voorwaarden om een pandemie te veroorzaken al vervuld zijn: het gaat om een nieuw subtype griepvirus, en het infecteert mensen, met zware ziekte als gevolg. De derde voorwaarde is de snelle overdracht van mens op mens. Als de H5N1-vogelgriep evolueert naar een vorm die even besmettelijk is als gewone griep, dan hangt een pandemie in de lucht.
“Het risico dat de vogelgriep de volgende pandemie veroorzaakt, blijft even groot. Dat is sinds 2003 niet veranderd”, zegt Kasai. Hij zegt dat het vogelgriepvirus blijft muteren. “In 1997 was er slechts één stam, nu zijn er al meer dan tien groepen. We hebben al veranderingen in het virus vastgesteld.”
Zolang infecties bij mensen mogelijk zijn, kan het H5N1-virus een grieppandemie veroorzaken. En zolang het virus bij vogels circuleert, zijn die infecties bij mensen mogelijk.
Dat het aantal menselijke slachtoffers voorlopig laag blijft, beschouwt Kasai als “goed nieuws”. Door de mensen goed voor te lichten is de besmettingsgraad bij mensen laag gebleven, zegt hij. Op een WGO-bijeenkomst in Manila eind september stelden ook gezondheidsministers en deskundigen uit de regio vast dat de getroffen landen sneller reageren.