Xerox-corruptieschandaal slechts topje van de ijsberg

Zaterdag bleek uit een rapport van het accoutantsbedrijf Price Waterhouse Coopers dat Xerox Modi Limited, voor 68 procent in handen van het Amerikaanse Xerox Corp, smeergelden in zijn boekhouding had ingeschreven als commissielonen, kortingen en verwerkingskosten. De Indiase fiscus voerde huiszoekingen uit in de hoofdstad New Delhi en de oostelijke havenmetropool Calcutta en stootte daarbij op 200.000 dollar in cash en aanwijzingen voor belastingontduiking van ruim vijf miljoen dollar in de voorbije vijf jaar.

Het Amerikaanse moederbedrijf Xerox kwam onlangs zelf in opspraak omdat het smeergelden zou hebben betaald en zijn winst kunstmatig zou hebben opgedreven. De Verenigde Staten hebben al beloofd dat ze India zouden helpen bij het onderzoek naar de illegale betalingen, maar een gemeenschappelijk onderzoek komt er niet. Omdat corruptie in de Indiase bureaucratie een wijdverbreid gebruik is, verwacht niemand echt dat een onderzoek meer of minder iets zal veranderen.

Het Centre for Media Studies, een ngo uit Delhi, publiceerde vorig jaar voor het eerst een rapport over corruptie in de regeringen van zes grote steden. Daaruit bleek dat zowat overal dezelfde percentages gelden om de gunsten van de overheid af te kopen. Ruim 60 procent van 4.500 ondervraagde personen zei met corruptie in contact te zijn gekomen.

Volgens sommigen heeft de economische liberalisering geleid tot een spectaculaire toename van de corruptie, een oud zeer binnen de Indiase bureaucratie. Buitenlandse investeerders en corrupte ambtenaren hebben elkaar erg snel gevonden. De in opspraak geraakte energiereus Enron vond het zelfs nodig ambtenaren op te leiden. Enron-kopstuk Rebecca Mark heeft toegeven meer ruim 20 miljoen dollar te hebben uitgegeven aan opleidingen om een energieproject van 2000 megawatt te promoten. Sindsdien is opleiden een eufemisme geworden voor omkoping van regeringsinstanties.

Het zou niet eerlijk zijn de toenemende corruptie volledig op rekening te schrijven van de liberalisering, nuanceert E.A.S. Erman, bureaucraat op rust, Internationale bedrijven namen recent hun toevlucht tot corruptie en fraude om hun winsten op korte termijn veilig te stellen.