Zaken gaan voor sociale gelijkheid in het parlement

In Chili krijgt economische groei voorrang op streven naar grotere gelijkheid. Dat is een ernstig probleem in een land dat met de op tien na slechtste verdeling van de welvaart ter wereld, aldus de studie van Corporación Representa (CR). De niet-gouvernementele organisatie noemt zichzelf een onafhankelijke denktank en een centrum voor publieke actie rond sociale rechtvaardigheid en duurzame ontwikkeling.

De ratificatie van het vrijhandelsverdrag tussen Chili en de Verenigde Staten nam niet meer dan twee maanden in beslag van de tijd van de 120 kamerleden en de 48 senatoren. Een vergelijkbare overeenkomst met de EU werd in drie maanden besproken en goedgekeurd. Maar een in 1991 ingediend voorstel om de inheemse bevolking in Chili - ongeveer één miljoen van de bijna zestien miljoen Chilenen - grondwettelijk te erkennen, is nog altijd in bespreking. Een ander wetsvoorstel, gericht op het behoud en de duurzame exploitatie van de oerbossen, werd 149 maanden geleden ingediend. En het duurde meer dan acht jaar eer de wet
die echtscheiding in Chili officieel mogelijk maakt, eindelijk goedgekeurd
werd.

Volgens afgevaardigde Adriana Muñoz van de Partij voor Democratie (PPD), die
mee de centrumlinkse coalitie vormt die aan de macht is sinds Chili in 1990
terugkeerde naar de democratie, worden pogingen om in het parlement diepgaande sociale en economische veranderingen in gang te zetten, tegengewerkt door de virtuele patstelling met de rechtse oppositie. In Chili kunnen veel wetten niet eenvoudig bij meerderheid goedgekeurd worden, wat een compromis met de oppositie vaak noodzakelijk maakt. Het evenwicht tussen de grote strekkingen in het parlement is een gevolg van Chili’s ‘binomisch’ verkiezingssysteem. Dat is vastgelegd in de grondwet van 1980, nog een erfenis van de dictatuur van generaal Augusto Pinochet (1973-1990). Binnen dat systeem worden slechts twee senatoren en twee volksvertegenwoordigers per kiesomschrijving verkozen. Dat speelt in het voordeel van grote partijen die meer dan een derde van de stemmen halen. Kleinere formaties zoals de Communistische Partij, de Humanistische Partij en de Groenen, raken heel moeilijk in het parlement.

Patricio Melero van de Onafhankelijke Democratische Unie (UDI), de grootste
rechtse partij, heeft kritiek op de studie van de CR. Er zijn veel wetten met
een sociale of economische impact die met de vereiste snelheid door het
parlement zijn afgehandeld, zegt ze. Het is bovendien oneerlijk om het parlement onder vuur te nemen: het is de uitvoerende macht die de snelheid bepaalt waarmee de wetsvoorstellen worden behandeld. (HJ/PD)