Zuid-Amerika al maanden zonder regen

Op enkele buien deze maand na heeft het al maanden niet geregend in het zuidwesten van Brazilië, het centrum en noordoosten van Argentinië, het zuiden van Paraguay en het centrum en zuidwesten van Uruguay. De verliezen voor de landbouw, de voedselproductie en de export loopt nu al in de miljoenen.

Volgens sommige experts heeft de droogte te maken met La Niña, de koude fase van het periodieke klimaatfenomeen El Niño, die een afkoeling van de oppervlakte van de Grote Oceaan veroorzaakt en het weer in de regio beïnvloedt. “La Niña is nog steeds zeer sterk en de prognosemodellen zijn niet aangepast aan de storingen die ze veroorzaakt”, zegt de Argentijnse klimaatexpert Eduardo Sierra.

Lange termijn

Maar volgens andere klimaatexperts heeft deze uitzonderlijke droogte niet of niet uitsluitend met La Niña te maken. “We kunnen La Niña wel een deel van wat in november en december is gebeurd toeschrijven maar niet met wat in januari en februari gebeurt”, zegt klimatoloog Vicente Barros van de Universiteit van Buenos Aires, lid van het Intergouvernementele Klimaatpanel (IPCC).

Ze vinden het evenwel nog te vroeg om de droogte aan de klimaatwijziging toe te schrijven. “De klimaatwijziging wordt niet gekenmerkt door één enkel feit maar door een sequentie van feiten op lange termijn”, zegt Barros. “Wat men wel aan de klimaatwijziging kan toeschrijven zijn de grotere wisselingen, zoals de schommelingen tussen maximum- en minimumhoeveelheden regen, en de grotere frequentie, en in sommige gevallen ook intensiteit, van extreme fenomenen”, zegt Madeleine Renom van de Universiteit van de Republiek in Uruguay. In het centrum van Argentinië waren er de laatste 20 jaar bijvoorbeeld meer hevige onweders met buien, zegt Barros.

De klimaatwijziging wordt niet gekenmerkt door één enkel feit maar door een sequentie van feiten op lange termijn. Wat men er wel aan kan toeschrijven zijn de grotere wisselingen, zoals de schommelingen tussen maximum- en minimumhoeveelheden regen en de grotere frequentie en intensiteit van extreme fenomenen.

Noodtoestand

De Argentijnse landbouwproducenten schatten dat de graanoogst een derde lager uitvalt dit jaar. Anderhalf miljoen stuks vee gingen verloren. De regering riep al de noodtoestand uit in de ergst getroffen gebieden.

In het zuidwesten van Brazilië zijn de verliezen vooral groot in de soja- en maïsteelt en in de melkproductie. “Ook al gaat het opnieuw regenen, de verliezen zijn onomkeerbaar”, zegt João Chencarek, hoofd van de civiele bescherming in Dourados (Mato Grosso do Sul).

Ook in Uruguay, waar een zone 25.000 vierkante kilometer getroffen wordt, is de noodtoestand afgekondigd. In de ergst getroffen gebieden regende het al ongeveer 40 dagen niet, op de andere dagen viel amper 10 procent van de voorspelde neerslag. Een groot deel van de sojateelt zal slechts een derde opbrengen van vorig jaar. Ook de maïs-, katoen- en sesamteelt lopen grote schade op.