In een warmere wereld zullen sprinkhanenplagen opduiken op nieuwe plaatsen

In een scenario waarbij de wereldwijde temperatuur blijft stijgen, zullen sprinkhanen vaker voorkomen in landen zoals Iran, Afghanistan en Turkmenistan. Wetenschappers waarschuwen dat deze vraatzuchtige insecten de voedselzekerheid in die gebieden in het gedrang kunnen brengen.

Als de opwarming van de aarde niet getemperd wordt zullen sprinkhanen steeds verder trekken naar grote gebieden van West-India en West-Centraal-Azië. Daar kunnen ze in de komende decennia heuse plagen veroorzaken en de voedselzekerheid aantasten.

Dat zeggen wetenschappers in een nieuwe studie die is gepubliceerd in Science Advances. Daarin wordt onderzocht hoe de opwarming van de aarde en klimaatextremen zoals hittegolven, droogte en extreme regen van invloed zijn op uitbraken van woestijnsprinkhanen (Schistocerca gregaria).

Tot kwart meer sprinkhanen

Als die insecten massaal uitzwermen - zoals nu al vaak gebeurt in verschillende Afrikaanse landen - kunnen ze op luttele tijd voor miljarden dollars aan gewassen vernietigen.

Volgens de berekeningen van de wetenschappers kan het aantal sprinkhanen toenemen met 5 procent in een toekomst waar de uitstoot van broeikasgassen en de opwarming van de aarde beperkt blijft. Als de uitstoot van onder meer CO2 niet aan banden wordt gelegd, kunnen sprinkhanen tussen 2065 en 2100 met 13 tot 25 procent toenemen, vergeleken met de periode tussen 1985 en 2000.

De plaatsen die de grootste kans maken als nieuw leefgebied van sprinkhanen, worden nu gedomineerd door woestijnen, droge struikgewassen en een slibrijke zandgrond. Als door de klimaatverandering regenval toeneemt in zulke regio’s, zullen die veranderen in een ideale broedplaats voor sprinkhanen. Ook het vaker voorkomen van hevige wind, zal bijdragen aan de snelle verspreiding van zwermen sprinkhanen.

Tachtig miljoen sprinkhanen

De wetenschappers denken dat het nodig is om in te zetten op vroegtijdige waarschuwingssystemen, lokale metingen en waarnemingen met hoogtechnologische middelen, en een datagestuurd raamwerk om het risico van sprinkhanenuitbraken te beoordelen.

Tijdens de laatste grote uitbraak aan het begin van de jaren 2020 verwoestten sprinkhanen oogsten, bomen en weilanden in Afrika, het Arabische schiereiland en Zuid-Azië. Onder meer Jemen, Ethiopië en India werden tegelijkertijd getroffen door de plaag. 

Zo’n 25 miljoen mensen in 23 landen werden het slachtoffer van sprinkhanen en er werd voor 1,3 miljard dollar schade aangericht. Op het hoogtepunt van de plaag verstoorden de zwermen zelfs het lucht- en treinverkeer. Op zo’n hoogtepunt kan een zwerm woestijnsprinkhanen tot tachtig miljoen insecten tellen en op één dag tijd dezelfde hoeveelheid voedsel wegwerken als 35.000 mensen.