Europese klacht tegen bekende watermerken: ‘Consument wordt misleid rond recyclage’

Vijftien consumentenorgansiaties hebben bij de Europese Commissie klacht ingediend tegen grote producenten van flessenwater. Onder meer Danone, Coca-Cola en Nestlé schilderen hun producten veel groener af dan ze werkelijk zijn, stellen ze.

De gemiddelde Europeaan drinkt 118 liter flessenwater per jaar, en 97 procent daarvan is verpakt in plastic. Tegenwoordig zijn veel van de plastic flessen die in de EU worden verkocht wel “100 procent recycleerbaar” of “100 procent gerecycleerd”. Maar die claims zijn erg misleidend, zegt de Europese consumentenkoepel BEUC.

Samen met lidorganisaties uit dertien Europese lidstaten heeft de organisatie daarom begin deze week klacht ingediend bij de Europese Commissie en de nationale instanties voor consumentenbescherming.

100 procent?

“100 procent recycleerbaar” klinkt geruststellend voor veel consumenten. Maar of de fles in de praktijk ook effectief gerecycleerd zal worden, is een heel andere zaak. Veel factoren spelen mee, te beginnen met de juiste inzameling en sortering, en of de juiste infrastructuur voor recyclage wel voorhanden is.

In werkelijkheid wordt maar zo’n 55 procent van de  PET-flessen in Europa ook daadwerkelijk gerecycleerd. En vaak wordt het plastic in inferieure producten hergebruikt, zegt BEUC. De kans dat een fles ook daadwerkelijk weer een fles wordt, schommelt rond de 30 procent.

Groen imago

Ook de slogan “100 procent gerecycleerd” is problematisch, zeggen de organisaties, want de dop mag volgens de Europese regels bijvoorbeeld niet gerecycleerd zijn. Etiketten zijn zelden gerecycleerd en bij de productie van gerecycleerd plastic wordt vaak nieuw materiaal toegevoegd.

‘Het probleem is dat er geen garantie is dat het volledig gerecycleerd zal worden zodra het in de prullenbak ligt.’

De organisaties ergeren zich ook aan het gebruik van groene beelden op de etiketten, zoals bossen en natuur. Die creëren een vals idee van milieuneutraliteit en kunnen zelfs de indruk wekken dat de flessen een positieve impact op het milieu zouden hebben.

Correcte informatie

‘Of het nu gaat om nieuwe kleding shoppen, een bankrekening openen of flessenwater kopen: consumenten willen steeds meer de meest duurzame keuze maken en zoeken daarvoor betrouwbare informatie’, zegt Ursula Pachl, adjunct-directeur-generaal van BEUC. ‘Maar ze worden bestookt met onjuiste en bedrieglijke claims, waardoor ze niet weten welke bewering of welk label ze nu kunnen vertrouwen.’

‘Het gebruik van “100 procent”-claims of natuurafbeeldingen en groene beelden, die insinueren dat plastic milieuvriendelijk is, misleidt consumenten’, zegt ze. ‘Het probleem is dat er geen garantie is dat het volledig gerecycleerd zal worden zodra het in de prullenbak ligt.’

Ook ClientEarth een organisatie van advocaten die gespecialiseerd zijn in milieurecht, werkt mee aan de klacht.

‘De realiteit is dat plastic voor eenmalig gebruik noch circulair, noch duurzaam is’, zegt advocaat Rosa Pritchard. ‘Recyclage kan de enorme hoeveelheid plastic die op onze planeet wordt geproduceerd nooit inhalen. Bedrijven bevinden zich in een unieke positie om de manier waarop we consumeren te veranderen, maar momenteel maken deze claims – die wij als misleidend beschouwen – het moeilijk voor consumenten om goede milieukeuzes te maken.’