Mekong dreigt te bezwijken onder economische druk

Twintig jaar geleden was de Mekong een van de grootste, gezonde tropische systemen, zegt Marc Goichot van het WWF.

‘Momenteel gaat de waterkwaliteit snel achteruit. De droogte van vorig jaar was de ergste die we sinds jaren gehad hebben. Er zijn vaker overstromingen, de visvangst neemt af en de hele rivierbedding en de oevers lijden onder erosie.

De rivier Mekong speelt een essentiële rol in de economie van de landen waar de Mekong doorheen stroomt. ‘Water is de basis voor landbouw, energieproductie, fabricage, ecosystemen, voedselzekerheid en ons welzijn als mensen’, constateert Stuart Orr, hoofd van WWF Water Practice.

Zandwinning, irrigatie en waterkracht

Projecten in het Lagere Mekongbekken (in Cambodja, Laos, Thailand en Vietnam), dreigen echter te veel druk op het ecosysteem te leggen. Het gaat dan onder meer om waterkrachtcentrales, zandwinning en irrigatie.

Zandwinning voor de vele bouwactiviteiten verandert de sedimentstromen en de vorm van de rivierbedding met erosie tot gevolg.

‘Als de gezamenlijke impact van die activiteiten niet goed overwogen wordt, kunnen ze de basis van de economie ondermijnen en de gevolgen daarvan kunnen dan nog tientallen jaren voortduren.’

Door zandwinning voor de vele bouwactiviteiten veranderen de sedimentstromen en daardoor verandert de vorm van de rivierbedding.

Dat heeft erosie tot gevolg, die schade kan veroorzaken aan infrastructuur. Oevers kunnen instorten, waardoor overstromingsgevaar groeit.

Ook de bouw van waterkrachtcentrales heeft invloed op de sedimentstromen en de vismigratie. En watertekorten en verzilting kunnen de landbouw schaden. Als de voedselprijzen en arbeidskosten daardoor stijgen, verdwijnt een van de grootste economische voordelen van de regio.

Subsidies en belastingen

Volgens het WWF is een schat aan informatie beschikbaar over duurzame economische ontwikkeling, maar wordt die informatie meestal niet gebruikt door degenen die de besluiten nemen.

‘Zij opereren vaak geïsoleerd en realiseren zich onvoldoende hoe afhankelijk ze zijn van de rivier, en hoe ze het ecosysteem en de economie beïnvloeden’, zegt Goichot.

Hij pleit voor maatregelen om duurzamer gebruik van de Mekong te bevorderen, zoals belastingen en subsidies, en betere informatie-uitwisseling tussen partijen.

‘Overheden, bedrijven en de bevolking in de Mekong-regio moeten samen oplossingen ontwikkelen voor goed waterbeheer’, zegt Orr.

‘Dit zijn lastige uitdagingen, maar ze zijn niet onoplosbaar. Er zijn elders in de wereld goede voorbeelden van publiek-private samenwerkingen en financiële innovatie waarbij de natuur in stand wordt gehouden in het belang van iedereen.’