Antwerpen gaat boekje te buiten

Bovendien zegt de wet duidelijk dat gemeenten alle dossiers met positieve woonstcontrole onmiddellijk moeten doorsturen naar de bevoegde Dienst Vreemdelingenzaken. Het Forum Asiel en Migraties (FAM) waarschuwt het schepencollege dat het zich blootstelt aan juridische acties indien de stad niet zoals voorzien de 7.000 aanvragen onmiddellijk aan DVZ bezorgt. Beter is daarom de dossiers onmiddellijk door te sturen, zoals voorzien in de wet.
De ontslagnemende regering besliste vorig jaar een regularisatie voor personen in illegaal verblijf door te voeren. De periode om een aanvraag in te dienen liep van 15 september tot 15 december 2009. De gemeenten kregen bij deze procedure volgens de vreemdelingenwet een beperkte opdracht: ze nemen de aanvragen voor regularisatie van het verblijf van vreemdelingen in ontvangst, onderzoeken de feitelijke verblijfplaats binnen de 10 dagen, geven een ontvangstbewijs af, en sturen de aanvragen onmiddellijk door aan de federale Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ).
De stad Antwerpen is de enige gemeente in België die deze beperkte opdracht inzake regularisatie-aanvragen na maar liefst 7 maanden nog steeds niet heeft vervuld, zogenaamd bij gebrek aan personeel. Het FAM heeft dit steeds aangeklaagd. En nu kondigt Antwerpen aan dat het 4.000 dossiers eerst inhoudelijk wil onderzoeken vooraleer ze door te sturen. Uiteraard heeft het FAM begrip voor de moeilijke omstandigheden waarin lokale besturen de vreemdelingenwet moeten toepassen.
Maar nu doet Antwerpen dingen die wettelijk en bestuurlijk onaanvaardbaar zijn. Het inhoudelijke onderzoek van de aanvragen komt uitsluitend toe aan de federale DVZ en de minister en staatssecretaris voor migratie- en asielbeleid. Meer bepaald:

• de federale overheid moet op de hoogte zijn van wie (illegaal) op het grondgebied verblijft en wie een regularisatie-aanvraag heeft ingediend, en welke argumenten en bewijzen de persoon daarvoor inroept.
• de federale DVZ (en de minister en staatssecretaris) is de enige instantie die daarover kan en mag oordelen.
• de DVZ moet ook bij haar uitwijzingsbeleid rekening kunnen houden met alle elementen van het dossier. Nu worden soms mensen aangehouden zonder dat DVZ weet dat zij maanden geleden al een regularisatie-aanvraag hebben ingediend.
• het vreemdelingenbeleid staat of valt met snelle en grondige verblijfsprocedures. Anders wordt het (illegaal) verblijf verlengd en kan de lange duur van de procedure op zichzelf een argument voor regularisatie worden.
• de hele samenleving heeft er baat bij dat personen die in aanmerking komen voor regularisatie zo snel mogelijk ingeschakeld worden. Hoe langer je wacht, hoe kwetsbaarder mensen worden. Sommige mensen hadden bij hun aanvraag al een werkcontract voor als ze geregulariseerd zouden worden, maar hun kandidaat-werkgevers blijven niet eindeloos wachten.

Uit het collegebesluit van 16 juli 2010 blijkt bovendien dat Antwerpen de criteria voor regularisatie verkeerd interpreteert:

• het criterium ‘duurzame lokale verankering’ waar Antwerpen advies over wil geven, bestaat niet uit vier cumulatieve criteria zoals Antwerpen dat leest. Volgens de federale instructie is de duurzame lokale verankering een “feitenkwestie die onderzocht wordt binnen de soevereine beoordelingsbevoegdheid van de minister of de DVZ”, en kan deze “zich niet laten leiden door één factor, maar hij zal kijken naar het geheel van de feitelijke elementen samen”. Maar alleen vreemdelingen die aan een bepaalde verblijfsduur voldoen, komen in aanmerking om zich op dat criterium te beroepen.
• als de vereiste verblijfsduur in de meeste dossiers niet bewezen is, dan zal de DVZ die dossiers ongetwijfeld afkeuren. Het heeft dus geen zin om die dossiers achter te houden en het illegaal verblijf van die mensen in Antwerpen te verlengen.

Door de wet niet toe te passen, stelt de stad Antwerpen zich bloot aan juridische acties. Uiteraard mag de gemeente een inhoudelijk advies geven als zij dat wenst, maar dat mag de verzending niet vertragen. Elke belanghebbende kan het collegebesluit laten vernietigen. Ook de individuele benadeelden (de regularisatie-aanvragers) kunnen de stad via kortgeding en tegen dwangsom verplichten om hun aanvraag door te sturen.
Maar het zou erg zijn als deze kwestie juridisch moet afgedwongen worden. FAM stelt daarom een alternatief voor dat de bekommernis van Antwerpen ook tegemoetkomt, op een wettelijke manier. Als de stad Antwerpen adviezen wil geven, kan ze bij de onmiddellijke verzending aan de DVZ meedelen dat er nog een advies zal volgen.